Zowel lang- als kortslapers lijken een verhoogd risico op diabetes type 2 te hebben

september 2023 e-Monitoring Diabetologie Neurologie Willem van Altena

Langslapers en kortslapers blijken mogelijk een hoger risico te hebben om diabetes type 2 te krijgen. Dat is een van de uitkomsten uit een analyse van The Maastricht Study, die onlangs zijn gepubliceerd in vaktijdschrift Sleep Health. Het verhoogde diabetesrisico staat los van leefstijl en cardiovasculaire risicofactoren.

In de analyse werden gegevens van 5561 deelnemers in de leeftijd van 40 tot 75 jaar uit The Maastricht Study bestudeerd. Al deze mensen hadden bij aanvang van de studie tussen november 2010 en januari 2018 een enquête ingevuld. Hun gemiddelde slaapduur werd vastgesteld aan de hand van data van een accelerometer die de deelnemers gedurende gemiddeld 7 nachten op de dij droegen. Daarnaast werd hun glucosemetabolisme bij aanvang studie onderzocht en gecategoriseerd als prediabetes of diabetes type 2, in overeenstemming met de diagnostische criteria van de Wereldgezondheidsorganisatie. Het verband tussen slaapduur en diabetes type 2 werd beoordeeld op basis van multivariate logistische regressieanalyse, waarbij rekening werd gehouden met een reeks potentiële verstorende factoren.

De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was 60,1 jaar en er was een gelijke verdeling tussen mannen en vrouwen. In totaal hadden 832 personen prediabetes en 1341 diabetes type 2, en de gemiddelde slaapduur was 8,3 uur.

De resultaten gaven aan dat er een U-vormige relatie bestond tussen de slaapduur en diabetes type 2, zodat zowel een lange als een korte slaapduur het risico verhoogde. In het volledig aangepaste model was een slaapduur van 5 uur geassocieerd met een odds ratio voor diabetes type 2 vs. 8 uur slaap van 2,9. Voor een slaapduur van 12 uur was de odds ratio 1,8.

Het verband tussen de slaapduur en diabetes was niet significant.

Relevante risicofactor

De resultaten ondersteunen volgens de onderzoekers het idee dat slaapduur een relevante risicofactor zou kunnen zijn voor diabetes type 2, onafhankelijk van leefstijl risicofactoren, waaronder voeding, fysieke activiteit, rookgedrag en alcoholgebruik.

Er zijn wel beperkende factoren bij de studie aan te wijzen. Zo kan de accelerometer die in de studie werd gebruikt niet goed onderscheid maken tussen de waak- en slaaptijd in bed, met het risico op verkeerde classificatie. Dutjes overdag werden ook niet meegeteld, en veranderingen in het slaappatroon op de lange termijn werden niet gemeten. Bovendien was het niet mogelijk om te controleren voor een aantal potentiële verstorende factoren.

Referentie

Albers JD, Meertens RM, Savelberg HHCM, et al. Both short and long sleep durations are associated with type 2 diabetes, independent from traditional lifestyle risk factors-The Maastricht Study. Sleep Health. 2023 Aug 10:S2352-7218(23)00131-6. doi: 10.1016/j.sleh.2023.06.009. Epub ahead of print. PMID: 37573207.