De eerste week van oktober is uitgeroepen tot de Week tegen de Eenzaamheid. En vooral onder ouderen is die heel groot: ruim de helft van alle 75-plussers voelt zich vaak eenzaam, en bij mensen ouder dan 85 is dat zelfs 63%, becijfert instituut Volksgezondheid en Zorg. Dankzij de vergrijzing en dankzij toenemende personeelstekorten in de zorg zal de vereenzaming onder ouderen alleen maar toenemen, denkt Margo van Kemenade, associate lector Zorgrobotica bij hogeschool Inholland. Zij denkt ook een mogelijke oplossing gevonden te hebben in de vorm van zorgrobots. Maar zolang de wet- en regelgeving niet versoepeld wordt, en de maatschappelijke weerstand tegen de inzet van robots niet afneemt wordt dat geen eenvoudige kwestie. Onlangs schreef Van Kemenade een open brief waarin ze een lans breekt voor zorgrobots.
Van Kemenade stelt dat onderzoek inmiddels heeft uitgewezen dat zorgrobots helpen tegen eenzaamheid. “Tien jaar geleden al had een simpele robot toch positieve resultaten op ouderen. Ze voelden zich snel verbonden met de robot en het bood hen verlichting in het doorkomen van de dag. Die technologie kon ouderen dus al minder eenzaam maken en de mogelijkheden hiervoor nemen alleen maar toe”, stelt zij.
Toch krijgt de inzet van robots nog geen vrij baan, stelt ze vast. “Dat komt door weerstand uit maatschappij en zorgsector en door innovatiebeperkende Nederlandse en Europese wet- en regelgeving. Zorgverleners en familieleden hebben vaak moeite met het idee dat een robot menselijk contact vervangt en dat er geen controle is op de geleverde zorg door de robot.”
“De Europese en Nederlandse regelgeving schieten hun doel voorbij doordat ze innovatie tegenhouden. Wet- en regelgeving kunnen meer ruimte bieden voor de ontwikkeling van robots, zonder dat het ten koste gaat van ethiek”, bepleit Van Kemenade. “Zeker voor niet-academische onderzoeksinstellingen (zoals Hogeschool Inholland waar zij werkzaam is) houdt regelgeving verkenningen en praktijktesten tegen. Dat is ook belemmerend voor de innovatiekracht en ontwikkelingsmogelijkheden in de zorg.”
Van Kemenade vindt dat het tijd is voor een cultuuromslag als het om robotica gaat. “Vanuit de zorg en de familie moeten we robots als een aanvulling op menselijke arbeid en contact gaan zien. Eén die hard nodig is om de huidige en toekomstige personeelstekorten te beperken, en die ook past bij de veranderende verhoudingen waarbij tijd voor mantelzorg steeds schaarser wordt. Binnen wet- en regelgeving is ruimte nodig voor de ontwikkeling van zorg en sociale robots, zonder dat het ten koste gaat van ethiek. Door testen in te bedden in de goedkeuringstrajecten, krijgt onderzoek vanuit meer diverse instellingen ruimte om goed plaats te vinden. En daarmee Nederland en Europa met innovaties verder te helpen in de zorgvraagstukken waar ze voor staan”, sluit zij af.
Bronnen
Naar boven
