Vooral onregelmatig slaappatroon blijkt in verband te staan met chronische aandoeningen

augustus 2024 Slaap Neurologie Willem van Altena

Een recente Amerikaanse studie onder meer dan 6000 individuen toont aan dat rapid eye movement (REM) slaap, diepe slaap, en slaaponregelmatigheid significant geassocieerd zijn met een verhoogd risico op diverse chronische ziekten.

Traditionele methoden voor het bestuderen van slaap bij volwassenen, zoals zelfrapportage en eenmalige slaapstudies, hebben beperkingen, zoals overschatting of onderschatting van slaapduur en -kwaliteit. De huidige studie, die werd uitgevoerd door wetenschappers van Vanderbilt University in Nashville, en die is gepubliceerd in Nature Medicine, maakt gebruik van een groot cohort individuen uitgerust met draagbare apparaatjes die slaapduur, -kwaliteit en -variabiliteit meten. Dit onderzoek, onderdeel van het All of Us Research Program, is baanbrekend omdat het gegevens van draagbare apparaten koppelt aan elektronische medische dossiers, waardoor langetermijn slaapgedrag in de echte wereld bestudeerd kan worden.

De onderzoekers analyseerden objectief gemeten, longitudinale slaapdata van 6785 volwassenen die commerciële draagbare apparaten (Fitbit) gebruikten, gekoppeld aan elektronische medische dossiers binnen het All of Us Research Program. De mediane leeftijd van de deelnemers was 50,2 jaar, 71% was vrouw en 84% identificeerde zich als blank. De mediane periode van slaapmonitoring was 4,5 jaar.

REM-slaap en diepe slaap

REM-slaap en diepe slaap bleken omgekeerd geassocieerd met de kans op hartritmestoornissen en hartslagafwijkingen. Elke procentuele toename in REM-slaap was geassocieerd met een verminderde incidentie van atriumfibrilleren (odds ratio [OR] 0,86), atriumflutter (OR 0,78), en sinoatriale knoop dysfunctie/bradycardie (OR 0,72). Een hoger percentage diepe slaap werd geassocieerd met verminderde kans op atriumfibrilleren (OR 0,87), ernstige depressieve stoornissen (OR 0,93) en angststoornissen (OR 0,94).

Verhoogde slaaponregelmatigheid was significant geassocieerd met een verhoogde kans op obesitas (OR 1,49), hyperlipidemie (OR 1,39), hypertensie (OR 1,56), evenals ernstige depressieve stoornissen (OR 1,75), angststoornissen (OR 1,55), en bipolaire stoornissen (OR 2,27).

Daarnaast identificeerden de onderzoekers J-vormige verbanden tussen de gemiddelde dagelijkse slaapduur en hypertensie (P voor non-lineariteit = 0,003), evenals ernstige depressieve stoornis en gegeneraliseerde angststoornis (beide P < 0,001).

Ondanks beperkingen zoals de relatief jonge, blanke en vrouwelijke onderzoekspopulatie, tonen de resultaten hoe slaapstadia, -duur en -regelmaat samenhangen met de ontwikkeling van chronische ziekten. Dit kan bijdragen aan op bewijs gebaseerde aanbevelingen voor gezonde slaapgewoonten.

Consistent schema

De bevindingen benadrukken de noodzaak van consistentie in slaap. Variabiliteit in slaapduur verhoogt het risico op talrijke chronische ziekten. Dit onderstreept volgens de onderzoekers het belang voor patiënten om een consistent slaap- en waakschema aan te houden. Hoewel commerciële draagbare apparaten niet perfect zijn in vergelijking met onderzoeksapparatuur, bieden ze toch klinisch relevante informatie. Voor patiënten die dergelijke apparaten bezitten, kan het nuttig zijn om hun slaap- en activiteitsdata te bespreken, aangezien dit objectieve inzichten geeft die niet altijd nauwkeurig zijn via routinematige vragen.

Een verdere beperking van de studie is dat de cohorten uitsluitend bestond uit individuen die al een Fitbit bezaten, wat betekent dat ze mogelijk demografisch en gedragsmatig verschillen van een willekeurige steekproef uit de gemeenschap. Daarom moeten de bevindingen worden gevalideerd in een meer diverse populatie, bepleiten de onderzoekers.

Vervolgstudies

Vervolgstudies zullen focussen op het gebruik van commerciële apparaten als hulpmiddel voor slaapinterventies om de impact van verbeterde slaapgewoonten op de incidentie, ernst en progressie van chronische ziekten te testen. Met het toenemende gebruik van smartwatches en wearables is het essentieel om de data die ze verzamelen te identificeren en te begrijpen, wat kan bijdragen aan betere patiëntenzorg, concluderen de onderzoekers.

Referentie

Zheng NS, Annis J, Master H, et al. Sleep patterns and risk of chronic disease as measured by long-term monitoring with commercial wearable devices in the All of Us Research Program. Nat Med. 2024 Jul 19. doi: 10.1038/s41591-024-03155-8. Epub ahead of print. PMID: 39030265.