Steeds meer deelnemers aan gecombineerde leefstijlinterventies, maar met wisselend succes

november 2023 Overgewicht Leefstijl Obesitas Willem van Altena

Een Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) is een behandeling voor mensen met overgewicht en obesitas. Het doel is om via een gezondere leefstijl een gezonder gewicht te bereiken. Dit gebeurt bijvoorbeeld door aandacht te besteden aan voeding, beweging, slaap en stress. De behandeling duurt maximaal een jaar, waarna er een onderhoudsfase volgt. In totaal duurt het programma twee jaar. Sinds 2019 volgt het RIVM de ontwikkelingen rondom de GLI en de resultaten bij de deelnemers. Onlangs verscheen de Jaarrapportage Monitor GLI 2023 bij het RIVM. En daaruit blijkt dat het aantal GLI-programma’s fors in de lift zit. Maar de resultaten zijn niet altijd even goed.

Het RIVM monitort de landelijke implementatie van de GLI-programma’s via de GLI-monitor in opdracht van VWS. Deze GLI-monitor maakt gebruik van landelijke (zorg)declaratiegegevens via Vektis en van gegevens uit het GLI-register. Het GLI-register is een online dataverzameling. GLI-uitvoerders worden uitgenodigd om gegevens en resultaten over GLI-deelnemers op te nemen in het GLI-register.

Gelderland

Tussen 2019 en 31 mei 2023 zijn in totaal ruim 82 duizend personen met een GLI-programma begonnen. Dat is een verdubbeling van het aantal sinds 31 mei 2022 (40.000). Het aantal deelnemers verschilt sterk per regio: in de provincie Gelderland doen 3 keer zoveel mensen met overgewicht en obesitas mee als in bijvoorbeeld de regio Gooi- en Vechtstreek. Aan het einde van de behandelfase zijn deelnemers gemiddeld 4 kilo (3,6 procent) afgevallen.

Twee definities

In de herziene richtlijn overgewicht en obesitas voor volwassenen worden twee definities beschreven voor de klinische relevantie van gewichtsverlies. De eerste definitie stelt 5% gewichtsverlies na één jaar behandeling als norm, voortkomend uit de grenswaarde om tot klinisch relevante gezondheidswinst te komen. Bij deze afname treden er gunstige veranderingen op in hypertensie, cardiovasculair risico en diabetes.

De tweede definitie stelt dat bij de chronisch progressieve ziekte obesitas een gewichtsverlies van minder dan 5 procent of gewichtsstabilisatie ook al beschouwd wordt als een vooruitgang met positieve gezondheidseffecten. Volgens deze tweede definitie zijn de huidige GLI-programma’s, in termen van gewichtsverlies, zeer succesvol.

Matig tot zeer succesvol

Het doel om 5 procent of meer gewicht te verliezen na één jaar behandeling werd bereikt door een derde van de GLI-deelnemers aan het einde van de behandelfase. Maar ook minder gewichtsverlies of een stabiel gewicht verbetert de gezondheid al, omdat het de kans op diabetes type 2 of slijtage aan de knie verkleint. Dit was bij 83 procent van de GLI-deelnemers het geval. Afhankelijk van de definitie is de behandeling met een GLI tot nu toe dus matig tot zeer succesvol.

Het blijkt uit te maken in welk jaar mensen met de GLI zijn begonnen. Hoe korter geleden, hoe beter de resultaten. Een verklaring kan zijn dat er steeds meer ervaring is opgedaan met de GLI-programma’s.

Kwaliteit van leven

Deelnemers vinden na de behandelfase hun kwaliteit van leven flink verbeterd in vergelijking met de periode voor de GLI. De gemiddelde score die deelnemers aan hun kwaliteit van leven gaven nam toe met 7,5 punten op een schaal van 0 tot 100. Bij deelnemers die 5 procent of meer van het gewicht verloren, verbeterde de kwaliteit van leven nog meer (11,3 punten). Bij deelnemers met een kleinere gewichtsafname was dat wat lager (5,7 punten).

Referentie

Lees hier de volledige Jaarreportage Monitor GLI 2023 op de website van het RIVM