Het medicijn semaglutide wordt geproduceerd door het Deense NovoNordisk en is in Nederland verkrijgbaar onder twee namen en wordt ingezet voor twee afzonderlijke medische condities: diabetes en obesitas. Wordt semaglutide ingezet voor de behandeling van diabetes type 2, dan gaat het om de merknaam Ozempic, gaat het om obesitas, dan wordt Wegovy voorgeschreven. Het gaat in beide gevallen om dezelfde stof –semaglutide- maar het verschil zit hem in de dosering en in de sterkte van het middel. Toch blijkt Ozempic meer en meer off-label te worden ingezet als afslankmiddel. In sommige landen heeft dat al tot tekorten geleid, waar diabetespatienten de dupe van werden. En ook in Nederland rukt het off-labelgebruik van Ozempic langzaam op, meldt kennisorganisatie Nivel.
Commerciële naam | Ozempic | Wegovy |
Generieke naam | Semaglutide | Semaglutide |
Toedieningsvorm en sterkte | – Injectie: 2 mg / 3 mL (0,68 mg/mL) – Injectie: 4 mg / 3 mL (1,34 mg/mL) – Injectie: 8 mg / 3 mL (2,68 mg/mL) Pennen voor gebruik door één patiënt, geleidelijke dosisverhoging tot max. 2 mg per week | – Injectie: Voorgevulde, enkelvoudige dosispennen met doses van 0,25 mg, 0,5 mg, 1 mg, 1,7 mg of 2,4 mg Startdosering van 0,25 mg per week, geleidelijk verhoogd tot 2,4 mg per week als onderhoudsdosis |
Toepassingen | – Verbetering van glykemische controle bij volwassenen met type 2 diabetes – Verlaging van het risico op cardiovasculaire incidenten bij volwassenen met type 2 diabetes en vastgestelde hart- en vaatziekten | – Chronisch gewichtsbeheer bij volwassenen met een BMI ≥ 30 kg/m² (obesitas) of ≥ 27 kg/m² (overgewicht) en ten minste één gewichtsgerelateerde comorbiditeit – Chronisch gewichtsbeheer bij pediatrische patiënten (≥ 12 jaar) met een BMI ≥ het 95e percentiel – Verlaging van het risico op cardiovasculaire incidenten bij volwassenen met obesitas of overgewicht en hart- en vaatziekten |
Eerste goedkeuring in de VS | 2017 | 2021 |
Sowieso is Ozempic bezig aan een opmars in ons land. Tussen 2019 en 2023 steeg het aantal mensen dat een of meer keren Ozempic van de huisarts kreeg voorgeschreven: het aandeel ging van 0,8 naar 6,3 per 1000 personen die zijn ingeschreven bij de huisarts.
In bijna alle gevallen gaat het om mensen met diabetes type 2. Vanwege een wereldwijd tekort aan semaglutide is geadviseerd om dit middel niet off-label voor te schrijven als afslankmiddel, daavoor is Wegovy immers bedoeld. De vraag naar dit middel is echter zo groot dat in veel landen naar Ozempic wordt gegrepen. In welke mate dit in de hand wordt gewerkt door het voorschrijfbeleid van huisartsen is niet bekend.
In Nederland is dat nu uitgezocht door het Nivel. Het blijkt dat tussen 2019 en 2023 het aandeel mensen dat Ozempic off-label kreeg voorgeschreven voor obesitas of overgewicht is gegroeid van 0% in 2019 naar 1,4% in 2023. Dit blijkt uit gegevens uit Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. Daarbij gaat het om gegevens van bijna 400 huisartsenpraktijken die zijn aangesloten bij Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. Het gaat hierbij om routinematig vastgelegde gegevens door zorgverleners in het elektronisch patiëntendossier, waaronder informatie over verleende zorg, diagnoses, voorgeschreven geneesmiddelen en consulten.