Onderzoekers zien associatie tussen het drinken van thee en een lager risico op diabetes type 2

oktober 2023 Voeding Diabetologie Preventie Willem van Altena

Twee kopjes zwarte thee per dag kunnen hun risico op diabetes type 2 mogelijk halveren. Dat is de opzienbarende conclusie uit een Chinees-Australisch onderzoek dat deze week werd gepresenteerd tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de European Association for the Study of Diabetes (EASD) in Hamburg.

Onderzoekers van de University of Adelaide in Australië en de Southeast University in Nanjing, China, ontdekten dat in vergelijking met mensen die nooit thee dronken dagelijkse gebruikers van zwarte thee 53% minder risico hadden op prediabetes en 47% minder risico op type 2 diabetes, zelfs nadat rekening was gehouden met gevestigde risicofactoren voor diabetes, waaronder leeftijd, geslacht, etniciteit, body mass index (BMI), gemiddelde arteriële bloeddruk, nuchtere plasmaglucose, cholesterol, alcoholgebruik, rookgedrag, familiegeschiedenis van diabetes en mate van  lichaamsbeweging.

Beschermende effecten

“De substantiële voordelen van thee voor de gezondheid, waaronder een verminderd risico op hart- en vaatziekten en type 2 diabetes, zijn de afgelopen jaren in verschillende onderzoeken gerapporteerd, maar de mechanismen die aan deze voordelen ten grondslag liggen zijn onduidelijk”, merkt mede hoofdauteur van de studie professor Tongzhi Wu van de University of Adelaide op. “Onze bevindingen wijzen op de beschermende effecten van gewoon theedrinken op de bloedsuikerhuishouding via verhoogde glucose-uitscheiding in de urine, verbeterde insulineresistentie en dus een betere controle van de bloedsuikerspiegel. Deze voordelen waren het meest uitgesproken bij dagelijkse drinkers van donkere thee.”

Deze gunstige effecten op de metabole controle kunnen volgens Wu liggen in de manier waarop donkere thee wordt geproduceerd, waarbij microbiële fermentatie plaatsvindt, een proces dat unieke bioactieve verbindingen kan opleveren, waaronder alkaloïden, vrije aminozuren, polyfenolen, polysachariden en hun derivaten. Die kunnen krachtige antioxiderende en ontstekingsremmende effecten hebben, en daarnaast de insulinegevoeligheid en de prestaties van bètacellen in de alvleesklier verbeteren en de samenstelling van de darmflora veranderen.

De studie omvatte 1.923 volwassenen (562 mannen, 1.361 vrouwen in de leeftijd van 20 tot 80 jaar) in 8 provincies in China. In totaal waren er 436 deelnemers met diabetes en 352 met prediabetes, en 1.135 mensen hadden normale bloedglucosespiegels.

Methodiek

De deelnemers waren zowel niet-habituele theedrinkers als mensen die normaliter slechts één soort thee drinken. Hen werd gevraagd naar de frequentie (d.w.z. nooit, af en toe, vaak en elke dag) en het type (d.w.z. groene, zwarte, donkere -d.w.z. thee die lang getrokken heeft- of andere thee) van de theeconsumptie. De onderzoekers onderzochten het verband tussen zowel de frequentie als het type van theeconsumptie en de uitscheiding van glucose in de urine (beoordeeld aan de hand van de ochtendspot urine glucose-kreatine ratio [UGCR]), insulineresistentie (gemeten aan de hand van de triglyceriden- en glucose-index [TyG], afgeleid van nuchtere plasmaglucose- en nuchtere triglycerideniveaus) en glykemische status (gedefinieerd als een voorgeschiedenis van diabetes type 2, huidig gebruik van antidiabetica of een abnormale orale glucosetolerantietest van 75 g).

Mensen met diabetes hebben vaak een verhoogde capaciteit voor renale glucosereabsorptie, dus hun nieren nemen meer glucose op, waardoor het niet wordt uitgescheiden in de urine, wat bijdraagt aan de hogere bloedsuikerspiegel.

Na rekening te hebben gehouden met verschillen in leeftijd, geslacht en klinische en leefstijlfactoren, bleek uit de analyse dat elke dag thee drinken geassocieerd was met een toename van de uitscheiding van urine glucose (UGCR met 0,11 mmol/mmol) en een vermindering van insulineresistentie (TyG met -0,23), evenals 15% minder risico op prediabetes en 28% minder risico op type 2 diabetes, vergeleken met mensen die nooit thee dronken.

Vooral donkere thee

Deze gunstige gezondheidseffecten waren het sterkst voor drinkers van donkere thee, waarbij de consumptie van donkere thee werd geassocieerd met een toename van UGCR met 0,16 mmol/mmol en een afname van TyG met 0,31. Wu: “Deze bevindingen suggereren dat de werking van bioactieve bestanddelen in donkere thee direct of indirect de glucose-uitscheiding in de nieren kan moduleren, een effect dat tot op zekere hoogte dat van natrium-glucose co-transporter-2 (SGLT2) remmers nabootst, een nieuwe anti-diabetische geneesmiddelenklasse die niet alleen effectief is in het voorkomen en behandelen van type 2 diabetes, maar ook een aanzienlijk beschermend effect heeft op het hart en de nieren.”

Co-lead auteur professor Zilin Sun van de Southeast University in Nanjing voegt hieraan toe: “Onze bevindingen suggereren dat het dagelijks drinken van donkere thee het risico op en de progressie van diabetes type 2 kan verminderen door een betere bloedsuikercontrole. Als je kijkt naar alle verschillende biomarkers die geassocieerd zijn met het drinken van donkere thee, kan het een eenvoudige stap zijn die mensen gemakkelijk kunnen nemen om hun dieet en gezondheid te verbeteren.”

Ondanks de veelbelovende bevindingen, waarschuwen de auteurs dat het om een observationele studie gaat, en dat de bevindingen niet keihard bewijzen dat elke dag thee drinken de bloedsuikercontrole verbetert door de urineglucose uitscheiding te verhogen en insulineresistentie te verminderen. Maar ze suggereren dat er wel signalen zijn die in die richting wijzen. De onderzoekers voeren momenteel een dubbelblind, gerandomiseerd onderzoek uit om de voordelen van donkere thee op de bloedsuikercontrole te onderzoeken bij mensen met diabetes type 2 om hun bevindingen te valideren. Bovendien kunnen ze niet uitsluiten dat de resultaten beïnvloed zijn door andere levensstijl- en fysiologische factoren.

Grote theedrinkers

Nederlanders behoren overigens tot de grootste theedrinkers ter wereld. In het klassement van grootste theegebruikers neemt ons land de 15de plaats in: we consumeren per hoofd van de bevolking gemiddeld 780 gram thee per jaar, wat zich laat vertalen in 260 mokken per persoon. Maar die cijfers zijn dus inclusief al die mensen die zelden of nooit thee drinken. De ranglijst wordt aangevoerd door Turkije, waar gemiddeld 3,16 kilo thee per jaar geconsumeerd wordt (omgerekend 1049 mokken per persoon). De Britten die altijd als de grootste theedrinkers ter wereld worden gezien (met 1,94 kilo theeconsumptie gemiddeld per persoon) bekleden de derde plaats en moeten zelfs de Ieren voor zich dulden (2,19 kilo).

Referentie

Persbericht Eurekalert.org