Niet-alcoholische leververvetting: wat en hoeveel je eet is belangrijker dan wanneer je dat doet

juni 2023 Voeding Endocrinologie Leefstijl Willem van Altena

 

Het toevoegen van tijdbeperkte voeding –‘intermittent fasting’, intermitterend vasten-  aan een caloriebeperkt dieet leverde geen extra voordelen op bij volwassenen met obesitas en niet-alcoholische vette leverziekte (‘non-alcoholic fatty liver disease’, NAFLD), volgens de resultaten van een recent onderzoek uit China. De resultaten van de TREATY-FLD studie zijn online gepubliceerd in JAMA Network Open.

 

Met dezelfde calorierestricties was een 8-uurs tijdbeperkte eetpatroon (TRE) niet effectiever in het verlagen van het intrahepatische triglyceridegehalte (IHTG) of het bereiken van een oplossing van NAFLD dan dagelijkse calorierestrictie (DCR) zonder tijdsbeperkingen. TRE bood ook geen extra voordelen ten opzichte van DCR voor het verminderen van lichaamsvet of metabole risicofactoren.

Beperking van de calorie-inname lijkt het grootste deel van de gunstige effecten van TRE te verklaren en ondersteunt het belang van calorierestrictie in een TRE-regime bij volwassenen met obesitas en NAFLD, aldus de onderzoekers onder leiding van Xueyun Wei, MD, van de Southern Medical University in Guangzhou.

Het onderzoek ondersteunt enkele andere recente studies die ontkrachten dat intermitterend vasten echt zo goed werkt, en dat het eigenlijk neerkomt op calorierestrictie. Het gaat er met andere woorden niet om wanneer je calorieën beperkt, maar dát je calorieën beperkt.

Wereldwijd probleem

NAFLD is uitgegroeid tot een belangrijk wereldwijd probleem voor de volksgezondheid en treft ongeveer 20%-30% van de volwassenen in de algemene bevolking en meer dan 70% van de volwassenen met obesitas en diabetes. Aangetoond is dat gewichtsverlies door aanpassing van de levensstijl het levervet en de stofwisselingsstoornissen kan verbeteren. TRE, een vorm van intermitterend vasten, heeft de aandacht getrokken als mogelijk alternatief voor DCR voor gewichtsverlies. De meeste gerapporteerde voordelen van TRE waren tot dusver echter niet of onvoldoende getest en kunnen de effecten van TRE zelf niet isoleren, en dat was voor Wei en collega’s reden om de TREATY-FLD-studie op te zetten.

Daarin werden 88 volwassenen (gemiddelde leeftijd 32 jaar; 56% man) met obesitas en NAFLD en vergelijkbare basiskenmerken willekeurig toegewezen aan een TRE- of DCR-groep. Alle deelnemers kregen de instructie om gedurende 12 maanden een dieet van 1500-1800 kcal/dag voor mannen en 1200-1500 kcal/dag voor vrouwen aan te houden. De diëten bestonden uit 40%-55% koolhydraten, 15%-20% eiwit en 20%-30% vet. Deelnemers kregen ook één proteïneshake per dag gedurende de eerste 6 maanden en kregen gedurende het onderzoek dieetadvies.

Deelnemers in de TRE-groep werd verteld om elke dag alleen tussen 8 uur ‘s ochtends en 4 uur ‘s middags te eten. Alleen niet-calorische dranken waren toegestaan buiten die 8 uren. Deelnemers in de DCR-groep hadden geen beperkingen met betrekking tot wanneer ze mochten eten.

Geen significant verschil

Na 6 maanden was het IHTG-gehalte verminderd met 8,3% in de TRE-groep en met 8,1% in de DRC-groep. Na 12 maanden was het IHTG-gehalte verminderd met respectievelijk 6,9% en 7,9%. De nettoverandering in IHTG-gehalte was niet significant verschillend tussen de groepen na 6 maanden (procentpuntverschil: -0,2; P = .86) of na 12 maanden (procentpuntverschil: 1; P = .45).

Leverstijfheid was verminderd met 2,1 kPa in de TRE-groep en 1,7 kPa in de DCR-groep na 12 maanden, eveneens zonder significant verschil tussen de groepen (P = .33). Bij een percentage deelnemers in de TRE- en DCR-groepen was de NAFLD (gedefinieerd als IHTG-gehalte <5%) na 12 maanden verdwenen (33% vs 49%; P = .31).

Tijdens de interventie van 12 maanden was het lichaamsgewicht significant verminderd met 8,4 kg in de TRE-groep en 7,8 kg in de DCR-groep, zonder significante verschillen tussen de groepen (P = .69). Daarnaast werden tailleomtrek, percentage lichaamsvet, vetmassa, vetvrije massa, totaal buikvet, onderhuids vet, visceraal vet en verhouding visceraal tot onderhuids vet allemaal significant en vergelijkbaar verminderd in de twee groepen.

Risicofactoren

Beide groepen zagen ook een significante en vergelijkbare verbetering gedurende 12 maanden in metabole risicofactoren, waaronder systolische en diastolische bloeddruk, hartslag en totale cholesterol-, triglyceride-, high-density lipoproteïne-cholesterol- en low-density lipoproteïne-cholesterolwaarden. TRE zou echter effectiever kunnen zijn in het verbeteren van de insulinegevoeligheid dan DCR. Beide diëten verlaagden de nuchtere plasmaglucosespiegel, hemoglobine A1c en de homeostasis model assessment van insulineresistentie (HOMA-IR) significant na 6 maanden. TRE verminderde HOMA-IR significant vergeleken met DCR na 12 maanden.

Beide diëten verlaagden significant de niveaus van leverenzymen, waaronder serum alanine aminotransferase, aspartaat aminotransferase en gamma-glutamyltransferase, zonder significante verschillen tussen de groepen.

Referentie

Wei X, Lin B, Huang Y, Yang S, Huang C, Shi L, Liu D, Zhang P, Lin J, Xu B, Guo D, Li C, He H, Liu S, Xue Y, Xu Y, Zhang H. Effects of Time-Restricted Eating on Nonalcoholic Fatty Liver Disease: The TREATY-FLD Randomized Clinical Trial. JAMA Netw Open. 2023 Mar 1;6(3):e233513. doi: 10.1001/jamanetworkopen.2023.3513. PMID: 36930148; PMCID: PMC10024204.