Patiënten met reumatoïde artritis (RA) die een lage tot gematigde ziekteactiviteit hebben kunnen baat hebben bij een multidisciplinair leefstijlprogramma dat is gebaseerd op een plantaardig dieet. Dat schrijven Nederlandse onderzoekers in wetenschapstijdschrift Rheumatology.
Reumatoïde artritis (RA) is een chronische systemische ontstekingsziekte die zich voornamelijk manifesteert als polyartritis. De moderne behandeling is gericht op medicamenteuze therapie en beoogt remissie of lage ziekteactiviteit. Het doel van duurzame remissie wordt echter slechts in 20% van de gevallen bereikt, en veel patiënten lijden nog steeds aan pijn, vermoeidheid en functieverlies.
Hoewel de precieze etiologie van RA onduidelijk blijft, zijn het ontstaan en de progressie ervan in verband gebracht met verschillende omgevings- of leefstijlfactoren, zoals roken, ongezonde voeding, obesitas, gebrek aan lichaamsbeweging en psychologische stress.
Deze ongezonde leefstijlfactoren, maar ook factoren als onbalans van het microbioom en het metabool syndroom, kunnen verschillende andere chronische ziekten aansturen via het gedeelde mechanisme van systemische chronische ontsteking. Het omkeren en voorkomen van ongunstige levensstijlfactoren kan mogelijk de incidentie en de last van RA verminderen, alsook de comorbiditeiten ervan.
Er zijn met name gunstige effecten gevonden bij interventies gericht op afzonderlijke leefstijlfactoren, zoals dieetinterventies met plantaardige of mediterrane diëten, programma’s voor lichaamsbeweging of stressverminderingstechnieken. Deze niet-farmacologische therapieën zijn nog niet getest in één geïntegreerde interventie bij patiënten met RA.
In deze gerandomiseerde gecontroleerde studie werd een multidisciplinair leefstijlprogramma vergeleken met gebruikelijke zorg, gericht op het verminderen van ziekteactiviteit bij patiënten met matig actieve RA. De interventie ‘Plants for Joints’ (PFJ), bestaande uit een plantaardig dieet met volwaardige voeding, lichaamsbeweging, stressbeperkende activiteiten en slaaphygiëne, werd toegepast in groepsverband gedurende 16 weken. De controlegroep kreeg gebruikelijke zorg. De medicatie werd waar mogelijk drie maanden voor en tijdens de proef stabiel gehouden.
De hypothese was dat PFJ de ziekteactiviteit, gemeten middels DAS28, zou verlagen. Secundaire uitkomsten waren antropometrische, metabole en door de patiënt gerapporteerde resultaten.
Tijdens dit onderzoek werden patiënten met RA en lage tot gematigde ziekteactiviteit (zijnde een 28-gewrichts Disease Activity Score [DAS28] ≥2,6 en ≤5,1) gerandomiseerd naar de PFJ-interventiegroep of controlegroep.
Van de 83 gerandomiseerde personen voltooiden 77 de studie. De deelnemers waren voor 92% vrouw (gemiddelde leeftijd [SD]: 55 [12]; BMI: 26 [4] kg/m2; DAS28: 3,8 [0,7]). Na 16 weken had de PFJ-groep een gemiddeld 0,9 punt grotere verbetering van de DAS28 vergeleken met de controlegroep (95%-BI: 0,4-1,3; p<0,0001).
De interventie leidde daarnaast tot grotere dalingen in lichaamsgewicht (verschil -3,9 kg), vetmassa (-2,8 kg), middelomtrek (-3 cm), HbA1c (-1,3 mmol/mol) en LDL (-0,32 mmol/l), terwijl door de patiënt gerapporteerde uitkomstmaten, bloeddruk, glucose en andere lipiden niet veranderden.
Het 16 weken durende multidisciplinaire leefstijlprogramma PFJ verminderde de ziekteactiviteit aanzienlijk en verbeterde de metabole status bij mensen met RA met lage tot gematigde ziekteactiviteit. Deze resultaten zijn volgens de onderzoekers vergelijkbaar met wat over het algemeen wordt bereikt in proeven met geneesmiddelen.
Het programma is daarnaast goed compatibel met medicamenteuze therapie en zou mogelijk de behoefte aan medicatie voor zowel RA als voor aandoeningen gerelateerd aan het metabool syndroom kunnen verminderen.
Referentie
Naar boven
