Kurkuma blijkt haast even effectief als protonpompremmers bij maagzuurklachten

september 2023 Voeding Gastro-enterologie Medicijnen Willem van Altena

Maagzuurremmers worden in Nederland heel veel voorgeschreven als middel tegen brandend maagzuur. Te veel zelfs, volgens onderzoek door wetenschappers van Radboudumc uit 2022. Maar liefst 2,8 miljoen mensen gebruiken regelmatig maagzuurremmers. Er bestaan allerlei medicijnen die erop gericht zijn brandend maagzuur tegen te gaan. De krachtigste zijn de protonpompremmers (PPR, onder andere het veelgebruikte omeprazol). PPRs blokkeren grotendeels de maagzuurproductie en worden ook gebruikt voor andere maag- en darmklachten, zoals een extreem vol gevoel of maagpijn. Maar langdurig gebruik van het middel is niet wenselijk, omdat het de kans op botbreuken, voedingsstoftekorten en infecties verhoogt. Onderzoekers van de Chulalongkorn universiteit in Bangkok (Thailand) hebben nu in een klinische studie aangetoond dat er een natuurlijk alternatief voor PPRs bestaat: kurkuma.

Superfood

Kurkuma – de wortelstok van een aan gember verwant knolgewas dat ook geelwortel wordt genoemd- wordt al langer gezien als ‘superfood’, en hetzij in pure vorm dan wel als supplement op allerlei manieren aangeprezen. De stof curcumine, die de kenmerkende gele kleur veroorzaakt, werkt ontstekingsremmend en heeft antimicrobiële eigenschappen. De plant wordt in Zuidoost-Azië al langer gebruikt als medicijn tegen spijsverteringsklachten. Maar het was tot nu toe onduidelijk hoe goed het specerij werkt en of het even effectief is als gewone medicijnen.

De wetenschappers in Bangkok rekruteerden 206 patiënten tussen de 18 en 70 jaar met maagklachten en verdeelden die in drie groepen voor een periode van 28 dagen. De eerste groep kreeg vier keer per dag een pil met 250 milligram curcumine, de tweede groep kreeg omeprazol, de derde groep kreeg het allebei.

Van de 206 deelnemers voltooiden er 151 de studie, en er werden opmerkelijke resultaten behaald in de behandeling van maagklachten. Er waren vergelijkbare uitvalpercentages in alle groepen. Bij aanvang van de studie hadden alle deelnemers vergelijkbare klachten, zoals aangetoond door de Severity of Dyspepsia Assessment-score (SODA). Deze test werd herhaald na 28 en 56 dagen.

Aanzienlijke verlichting

De resultaten toonden aan dat de behandelingen zeer effectief waren. Na 28 dagen ondervonden alle drie de groepen aanzienlijke verlichting van maagpijn: de gecombineerde groep toonde een afname van 4,83 punten in pijn, de groep die curcumine kreeg zag een reductie van 5,46 punten, en de omeprazolgroep meldde een afname van 6,22 punten. Voor andere symptomen was er een respectievelijke afname van 2,22, 2,32 en 2,31 punten. Curcumine bleek dus bijna net zo effectief te zijn als omeprazol.

De resultaten werden zelfs sterker na 56 dagen. De curcuminegroep ervoer een afname van 8,07 punten in pijn, terwijl de omeprazolgroep een afname van 8,85 punten rapporteerde. Voor andere symptomen was er een afname van respectievelijk 4,12 punten bij de curcuminegroep en 3,71 punten bij de omeprazolgroep. Het enige nadeel was dat de tevredenheid over de curcuminepillen iets afnam, mogelijk vanwege de smaak of geur. Bovendien vertoonden de leverwaarden van deelnemers met overgewicht die curcuminepillen slikten een lichte verslechtering.

Meer onderzoek nodig

De onderzoekers erkennen dat de studie beperkingen heeft, zoals de kleine steekproef en de korte onderzoeksduur. Daarom pleiten ze voor groter en langduriger onderzoek. Desondanks concluderen ze dat dit onderzoek uiterst betrouwbaar bewijs levert voor het behandelen van bepaalde maagklachten met kurkuma, wat de overweging rechtvaardigt om kurkuma als medicijn voor te schrijven.

Referentie

Kongkam P, Khongkha W, Lopimpisuth C, et alCurcumin and proton pump inhibitors for functional dyspepsia: a randomised, double blind controlled trialBMJ Evidence-Based Medicine Published Online First: 11 September 2023. doi: 10.1136/bmjebm-2022-112231