Onderzoekers van het Moorfields Eye Hospital in Birmingham en het UCL Institute of Ophthalmology in Londen hebben markers geïdentificeerd die de ziekte van Parkinson signaleert gemiddeld zeven jaar voordat de eerste symptomen zich voordoen. Dat is de uitkomst van het grootste onderzoek tot nu toe naar beeldvorming van het netvlies bij de ziekte van Parkinson. Het onderzoek is recent gepubliceerd in medisch vaktijdschrift Neurology.
De Britse wetenschappers identificeerden markers van Parkinson in oogscans met behulp van kunstmatige intelligentie (AI). Hun analyse van de AlzEye-dataset werd herhaald met behulp van de bredere UK Biobank-database (met gezonde vrijwilligers), die de ontdekkingen bevestigde. Het genereren van de AlzEye dataset werd mogelijk gemaakt door INSIGHT, ‘s werelds grootste database van netvliesbeelden en bijbehorende klinische gegevens.
Het gebruik van gegevens van oogscans heeft eerder tekenen van andere neurodegeneratieve aandoeningen aan het licht gebracht, waaronder Alzheimer, multiple sclerose en, recentelijk, schizofrenie, in een opkomend en opwindend onderzoeksgebied dat ‘oculomics’ wordt genoemd. Artsen weten al heel lang dat het oog kan fungeren als een ‘venster’ naar de rest van het lichaam, waardoor het direct inzicht geeft in veel aspecten van onze gezondheid. Hoge-resolutiebeelden van het netvlies zijn nu een routineonderdeel van de oogzorg – in het bijzonder een type 3D-scan dat ‘optische coherentie tomografie’ (OCT) wordt genoemd en dat veel wordt gebruikt in oogklinieken en door opticiens in winkelstraten. In minder dan een minuut maakt een OCT-scan een dwarsdoorsnede van het netvlies (de achterkant van het oog) in ongelooflijk detail – tot op een duizendste millimeter.
Deze beelden zijn zeer nuttig voor het monitoren van de gezondheid van het oog, maar hun waarde gaat nog veel verder, omdat een scan van het netvlies de enige niet-intrusieve manier is om cellagen onder het huidoppervlak te bekijken. De afgelopen jaren zijn onderzoekers krachtige computers gaan gebruiken om grote aantallen OCT’s en andere oogbeelden nauwkeurig te analyseren, in een fractie van de tijd die een mens daarvoor nodig zou hebben. Door gebruik te maken van een vorm van AI die bekend staat als ‘machine learning’, zijn computers nu in staat om alleen al uit deze beelden verborgen informatie over het hele lichaam te halen. Het benutten van dit nieuwe potentieel is waar oculomics over gaat.
De onderzoekers hopen dat OCT-scans snel een pre-screening tool kunnen worden voor mensen die risico lopen op de ziekte van Parkinson. Het vinden van vroege tekenen van een aantal ziekten voordat de symptomen zich voordoen, betekent dat mensen mogelijk nog tijd kunnen hebben om hun leefstijl aan te passen om zo het ontstaan van sommige aandoeningen te voorkomen. Ook kunnen vroeg ingezette klinische behandelingen het ontstaan en de impact van levensveranderende neurodegeneratieve aandoeningen mogelijk vertragen. Bijkomend voordeel daarbij is dat OCT-scans beter schaalbaar, niet-invasief, goedkoper en sneller dan hersenscans zijn.
Referentie
Naar boven
