Een grootschalige analyse van 25 wetenschappelijke studies, uitgevoerd door onderzoekers van het Ramathibodi Ziekenhuis in Bangkok (Thailand), heeft aangetoond dat krachttraining de meest effectieve vorm van lichaamsbeweging is om de slaapkwaliteit te verbeteren bij ouderen. De studie, gepubliceerd in het vaktijdschrift BMJ Family medicine and community health, analyseerde gegevens van 2.170 deelnemers en concludeerde dat krachttraining een gemiddelde daling van 5,75 punten op de Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) veroorzaakte, wat aanzienlijk meer is dan aerobe training (3,76 punten) en combinatie-oefeningen (2,54 punten).
De onderzoekers gebruikten een netwerk-meta-analyse om de effecten van verschillende soorten lichaamsbeweging op slaapkwaliteit te vergelijken. Naast krachttraining werden ook aerobe training, balansoefeningen, flexibiliteitsoefeningen en combinatie-oefeningen onderzocht. Krachttraining kwam naar voren als de meest effectieve interventie, met een Surface Under the Cumulative Ranking Curve (SUCRA) score van 94,6%.
De studie omvatte gegevens uit 25 gerandomiseerde gecontroleerde trials, verzameld uit databases zoals Medline, Embase, CINAHL, Scopus, ClinicalTrials.gov en ThaiJo. De onderzoekers gebruikten de PSQI, een gestandaardiseerde vragenlijst die slaapkwaliteit meet, waarbij een lagere score duidt op een betere slaap. Een daling van drie punten of meer wordt beschouwd als klinisch significant.
Uit de directe meta-analyse bleek dat combinatie-oefeningen een significante verbetering in de globale PSQI-score (GPSQI) lieten zien, met een ongestandaardiseerd gemiddeld verschil (USMD) van -2,35 (95% betrouwbaarheidsinterval [BI] -3,13 tot -1,57, p<0,001). Aerobe training liet een nog grotere daling zien (USMD -4,36, 95% BI -7,86 tot -0,86, p=0,01), maar krachttraining overtrof beide met een USMD van -5,75.
Naast de globale PSQI-score onderzochten de wetenschappers ook de impact van beweging op specifieke slaapaspecten. Combinatie-oefeningen verbeterden vijf van de zeven slaapdomeinen significant, waaronder slaapduur, slaapefficiëntie, slaaplatentie (de tijd die nodig is om in slaap te vallen), subjectieve slaapkwaliteit en het gebruik van slaapmedicatie. Echter, noch combinatie-oefeningen noch andere vormen van beweging hadden een significant effect op slaapstoornissen of overdag functioneren als gevolg van slaaptekort.
De bevindingen hebben belangrijke implicaties voor de klinische praktijk, vooral voor ouderen, bij wie slaapproblemen veel voorkomen. Bijna de helft van de senioren ervaart slaperigheid, en tot 20% heeft moeite met inslapen. In plaats van slaapmedicatie voor te schrijven, die vaak bijwerkingen heeft, kunnen zorgverleners krachttraining aanbevelen als een veilig en effectief alternatief. Bovendien biedt lichaamsbeweging bredere gezondheidsvoordelen, zoals het verminderen van het risico op metabool syndroom, beroerte en depressie.
Ondanks de veelbelovende resultaten wijzen de onderzoekers op enkele beperkingen. Er was aanzienlijke heterogeniteit tussen de studies, voornamelijk door verschillen in de kenmerken van de oefeningen. Bovendien ontbraken in veel studies gegevens over de intensiteit van de lichaamsbeweging.
Toekomstig onderzoek zou zich kunnen richten op het verzamelen van meer gegevens over specifieke bewegingscategorieën en het combineren van subjectieve en objectieve metingen van slaapkwaliteit. Het gebruik van gestandaardiseerde intensiteitsschalen, zoals de Borg Rating of Perceived Exertion (RPE) Scale, zou de variatie in oefenintensiteit kunnen verminderen. Daarnaast kunnen objectieve metingen, zoals maximale hartslag en zuurstofopname, met behulp van slimme apparaten helpen om de nauwkeurigheid van toekomstige studies te vergroten.
Voor nu lijkt de boodschap voor ouderen met slaapproblemen echter duidelijk: krachttraining is een toegankelijke en effectieve manier om de nachtrust te verbeteren.
Referentie
Naar boven
