Hobby’s zijn niet alleen leuk, maar ook gezond, vooral voor ouderen. Een nieuwe internationale studie die onlangs is gepubliceerd in Nature Medicine laat zien dat 65-plussers met een hobby doorgaans een betere lichamelijke en mentale gezondheid hebben dan ouderen zonder hobby.
Er is al vaker in studies aangetoond dat hobby’s heilzaam zijn. Ze houden de hersengezondheid op peil en ze zorgen voor verbinding met anderen en gaan zo depressiviteit en eenzaamheid tegen. Maar er was nooit eerder een grote internationale studie gedaan; het ging telkens om mensen in 1 specifiek land. Daardoor was niet uit te sluiten dat de uitkomsten van die onderzoeken mogelijk cultureel bepaald waren.
De nieuwe studie, die werd geleid door wetenschappers van University College London in het Verenigd Koninkrijk, omvat gezondheidsdata die is verzameld in 16 landen in Europa, Azië en Noord-Amerika door mensen vragenlijsten te laten invullen. Specifiek werd gekeken naar de mentale gezondheid van mensen, en naar de vraag of zij hobby’s beoefenden. De studiedeelnemers werd bijvoorbeeld gevraagd om hun eigen algemene gezondheid te beoordelen en kregen ook vragen over hoe tevreden ze waren over hun leven, en of ze wel eens depressieve gevoelens hadden.
In totaal ging het om 93.263 studiedeelnemers die gemiddeld tussen de 71 en 76 jaar oud waren, het merendeel was vrouw. Ze kwamen uit de volgende landen: Oostenrijk, België, China, Tsjechië, Denemarken, Engeland, Estland, Frankrijk, Duitsland, Italië, Japan, Slovenië, Spanje, Zweden, Zwitserland en de Verenigde Staten.
De conclusie is dat ouderen met een hobby vaak een betere gezondheid rapporteren. Daarnaast geven 65-plussers met een hobby aan zich gelukkiger en tevredener te voelen dan degenen zonder hobby, en maken ze minder vaak melding van depressieve symptomen. In elk van de 16 landen werd deze samenhang aangetroffen. De onderzoekers denken dat ook dat mogelijk voor alle ouderen, waar ook ter wereld, het hebben van een hobby een heilzaam effect op de mentale gezondheid kan uitoefenen.
De positieve associaties werden gezien in zowel landen met een hoge als een lage levensverwachting, met een hoog en laag nationaal geluksgevoel en in landen waar hobby’s populair en minder populair zijn. Want het hebben van een hobby blijkt geen universeel gegeven te zijn. In sommige landen zoals Denemarken, Zweden en Zwitserland hebben haast alle ouderen een of meer hobby’s. Maar in een land als Spanje is dat slechts de helft van de 65-plussers, en in China ligt het percentage zelfs op 37%.
De onderzoekers wijzen er wel op dat het in deze studie gaat om een associatief verband. Een causaal verband –dus dat het hebben van een hobby de mentale gezondheid verbetert, of dat het niet hebben van een hobby die juist achteruit doet gaan- is niet aan te tonen. Bijvoorbeeld: kiezen ouderen voor een hobby omdat ze al over een betere gezondheid beschikken, en omdat ze beter in staat zijn een hobby te beoefenen? Feit is wel dat mensen die gezonder zijn vaker wel dan niet een hobby hebben.
Maar is er iets te zeggen over welke soort hobby’s het meest heilzaam zijn voor de mentale gezondheid van 65-plussers? Is schilderen even gunstig als biljarten, is piano spelen gezonder dan tuinieren? De onderzoekers denken wel aan te kunnen tonen dat fysieke activiteiten sterker geassocieerd worden met een betere gezondheid en meer vitaliteit. Culturele hobby’s staan daarentegen weer meer in verband met een beter sociaal functioneren. De onderzoekers zagen ook dat de gezondheidsvoordelen van hobby’s groter worden naarmate mensen er meer tijd aan besteden.
De onderzoekers denken dat het heilzame effect van hobby’s ook voor een jongere populatie kan gelden, en pleiten ervoor om ook dat internationaal te onderzoeken. Daarnaast zien ze in de resultaten van de studie aanknopingspunten voor beleidsmakers om hobby’s bij ouderen actief te stimuleren. Zeker in een tijd waarin de vergrijzing en daarmee samenhangende druk op de gezondheidszorg toeneemt, kan het heel aantrekkelijk zijn om de (mentale) gezondheid van mensen ook buiten een klinische setting een boost te geven. Hobby’s zouden toegankelijker gemaakt moeten worden voor ouderen om zo het welzijn en de gezondheid van die ouderen te verbeteren.
Referentie
Mak, H.W., Noguchi, T., Bone, J.K. et al. Hobby engagement and mental wellbeing among people aged 65 years and older in 16 countries. Nat Med 29, 2233–2240 (2023). https://doi.org/10.1038/s41591-023-02506-1
Naar boven
