Intermitterend vasten mogelijk gunstig op korte termijn maar juist schadelijk op lange termijn

maart 2024 Voeding Cardiovasculair Voedingsleer Willem van Altena

Intermitterend vasten is de laatste jaren een populaire leefstijlingreep geworden, waaraan allerlei gezondheidsvoordelen worden toegeschreven. Het beperken van de tijd waarin we eten tot een specifiek aantal uren per dag (populair is het 16:8 schema waarbij gedurende 8 uur gegeten wordt en de rest van de dag gevast) werd lange tijd in verband gebracht met verschillende cardiometabolische effecten, zoals een verbetering in bloeddruk, bloedglucose en cholesterolwaarden. Maar voorlopige resultaten uit een grote studie uit China, die deze week is gepresenteerd op de American Heart Association’s Epidemiology and Prevention Lifestyle and Cardiometabolic Scientific Sessions 2024 in Chicago laten iets heel anders zien. Uit een analyse van meer dan 20.000 Amerikaanse volwassenen bleek dat mensen die hun eetpatroon beperkten tot minder dan 8 uur per dag juist een grotere kans hadden om te overlijden aan hart- en vaatziekten dan mensen die 12 tot 16 uur per dag aten.

Volgens hoofdauteur Victor Wenze Zhong, Ph.D., professor en voorzitter van de afdeling epidemiologie en biostatistiek aan de Shanghai Jiao Tong University School of Medicine in Shanghai (China) heeft het beperken van de dagelijkse etenstijd tot een korte periode de laatste jaren aan populariteit gewonnen als een manier om af te vallen en de gezondheid van het hart te verbeteren. Maar de langetermijneffecten van tijdbeperkt eten waren nog niet in kaart gebracht.

In hun studie onderzochten onderzoekers de mogelijke langetermijngevolgen voor de gezondheid van het volgen van een 8-uurs tijdbeperkt eetplan. Ze bekeken informatie over voedingspatronen voor deelnemers aan de jaarlijkse National Health and Nutrition Examination Surveys (NHANES) van 2003-2018 in vergelijking met gegevens over mensen die in de VS overleden, van 2003 tot december 2019, uit de National Death Index database van de Centers for Disease Control and Prevention.

Uit de analyse bleek het volgende:

  • Mensen die een patroon volgden waarbij ze al hun voedsel over minder dan 8 uur per dag aten, hadden een 91% hoger risico op overlijden als gevolg van hart- en vaatziekten.
  • Het verhoogde risico op overlijden aan hart- en vaatziekten werd ook gezien bij mensen met hartaandoeningen of kanker.
  • Bij mensen met bestaande hart- en vaatziekten werd een eetduur van niet minder dan 8 maar minder dan 10 uur per dag ook in verband gebracht met een 66% hoger risico op overlijden aan een hartziekte of beroerte.
  • Tijdsbeperkt eten verminderde het totale risico op overlijden door geen enkele oorzaak.
  • Een eetduur van meer dan 16 uur per dag werd in verband gebracht met een lager risico op sterfte aan kanker bij mensen met kanker.

De wetenschappers waren verrast dat mensen die een 8-uurs tijdsbeperkt eetschema volgden een grotere kans hadden om te sterven aan hart- en vaatziekten. Hoewel dit type dieet populair is vanwege de mogelijke voordelen op de korte termijn, toont volgens hen het onderzoek duidelijk aan dat, vergeleken met een typische eetduur van 12-16 uur per dag, een kortere eetduur niet geassocieerd is met langer leven.

Waarschuwing

Zhong ziet in de studieresultaten een waarschuwing voor mensen met bestaande hartaandoeningen of kanker, om zich bewust te zijn van de associatie tussen een eetvenster van 8 uur en een verhoogd risico op cardiovasculair overlijden. De bevindingen van onze studie moedigen wat hem betreft een meer voorzichtige, gepersonaliseerde aanpak van voedingsaanbevelingen aan, om ervoor te zorgen dat ze in lijn zijn met de individuele gezondheidsstatus en het laatste wetenschappelijke bewijs. Hij waarschuwt wel dat het alleen om een associatie gaat en niet om een causaal verband. “Hoewel het onderzoek een verband heeft aangetoond tussen een 8-uurs eetinterval en cardiovasculaire sterfte, betekent dit niet dat tijdbeperkt eten cardiovasculaire sterfte veroorzaakt.”

Details en achtergrond van de studie:

Het onderzoek omvatte ongeveer 20.000 volwassenen in de VS met een gemiddelde leeftijd van 49 jaar. Deelnemers aan de studie werden gevolgd gedurende een mediane duur van 8 jaar en een maximale duur van 17 jaar. De studie omvatte gegevens van NHANES-deelnemers die ten minste 20 jaar oud waren bij inschrijving, tussen 2003-2018, en die twee 24-uurs vragenlijsten over voeding hadden ingevuld binnen het eerste jaar na inschrijving.

Ongeveer de helft van de deelnemers identificeerde zich als man en de andere helft als vrouw. 73,3% van de deelnemers identificeerde zichzelf als niet-Hispanic blanke volwassenen, 11% identificeerde zichzelf als Hispanic volwassenen, 8% identificeerde zichzelf als niet-Hispanic zwarte volwassenen en 6,9% van de volwassenen identificeerde zichzelf als een andere raciale categorie, inclusief volwassenen van gemengd ras en volwassenen van andere niet-Hispanic rassen.

Beperkingen

Beperkingen van het onderzoek waren onder andere dat het afhankelijk was van zelfgerapporteerde voedingsinformatie, die beïnvloed kan zijn door het geheugen of de herinnering van de deelnemers en die mogelijk geen nauwkeurige beoordeling geeft van typische voedingspatronen. Factoren die mogelijk ook een rol spelen bij de gezondheid, buiten de dagelijkse duur van het eten en de doodsoorzaak, werden niet meegenomen in de analyse.

Toekomstig onderzoek kan de biologische mechanismen onderzoeken die ten grondslag liggen aan de associaties tussen een tijdsbeperkt eetschema en ongunstige cardiovasculaire resultaten en of deze bevindingen vergelijkbaar zijn voor mensen die in andere delen van de wereld wonen, aldus de auteurs.

Voedingskwaliteit

De in Chicago gepresenteerde tussentijdse resultaten van de studie suggereren dat beperkt eten op de korte termijn voordelen heeft, maar op de lange termijn mogelijk juist nadelige effecten. Wel is het zaak om ook factoren mee te wegen als de voedingskwaliteit van de diëten die typerend zijn voor de verschillende subgroepen van deelnemers. Zonder deze informatie kan niet worden vastgesteld of de dichtheid van voedingsstoffen een alternatieve verklaring zou kunnen zijn voor de bevindingen die zich momenteel richten op het eetmoment.

Referentie

Persbericht van de American Heart Association

Abstract gepresenteerd tijdens American Heart Association’s Epidemiology and Prevention Lifestyle and Cardiometabolic Scientific Sessions 2024 op 18 maart 2024.