Intermitterend vasten en proteïne-pacing dieet verbetert mogelijk gastro-intestinale gezondheid

juni 2024 Voeding Gastro-enterologie Voedingsleer Willem van Altena

Mensen die een dieet van intermitterend vasten gecombineerd met proteïne-pacing (‘intermittent fasting – proteinepacing’, IF-P) volgen hebben mogelijk minder gastro-intestinale klachten en een grotere diversiteit in hun darmmicrobioom dan degenen die een caloriebeperkt (‘calorie-reduced’, CR) Mediterraan dieet volgden. Dat is een van de conclusies uit een onderzoek dat werd uitgevoerd door Dr. Paul J. Arciero van het Human Nutrition and Metabolism Laboratory aan Skidmore College in Saratoga Springs (Verenigde Staten) en gepubliceerd in Nature Communications.

Proteïne-pacing, of eiwit-pacing is een dieetstrategie waarbij de dagelijkse eiwitconsumptie evenwichtig verdeeld wordt over 4 tot 6 maaltijden per dag.  Er bestaan aanwijzingen dat het consumeren van eiwitrijk voedsel op deze wijze de spieropbouw vergroot en sportprestaties bevordert. Veel topsporters en sportdietisten maken gebruik van deze methode.

De studie van Arciero c.s. vergeleek de effecten van twee laagcalorische, 8-weekse dieetinterventies: een continu CR-dieet gebaseerd op de Amerikaanse voedingsaanbevelingen en een IF-P-dieet. Beide interventies hadden dezelfde energiewaarde. In totaal deden 41 volwassenen met overgewicht of obesitas mee, verdeeld over een CR-groep (n = 20) en een IF-P-groep (n = 21). De onderzochte parameters waren gastro-intestinale symptomen, de samenstelling van het darmmicrobioom, en circulerende cytokines en metabolieten.

Resultaten

De IF-P-groep rapporteerde een aanzienlijke vermindering van gastro-intestinale klachten vergeleken met de CR-groep.

Bij deelnemers aan het IF-P-dieet nam daarnaast de diversiteit van het darmmicrobioom significant toe. Er was een toename in de aantallen van bacteriefamilies en -geslachten zoals Christensenellaceae, Rikenellaceae, en Marvinbryantia, die geassocieerd zijn met gunstige metabole profielen.

Het IF-P-dieet verhoogde tevens cytokines die gerelateerd zijn aan lipolyse, gewichtsverlies, ontsteking, en immuunrespons. De CR-groep vertoonde een toename van metabolieten die betrokken zijn bij een metabolisch pad gerelateerd aan een langere levensduur.

Subgroepanalyse

In een subanalyse van de IF-P-groep werden ‘hoge’ en ‘lage’ responders onderscheiden op basis van relatief gewichtsverlies. Hoge responders vertoonden een grotere toename van bacteriën met metabole voordelen en ontstekingsremmende effecten. Daarentegen hadden lage responders een toename van butyraat-producerende en nutritioneel adaptieve soorten zoals Eubacterium ventriosum en Roseburia inulinivorans. Hoge responders toonden ook een verrijking van fecale metabolieten betrokken bij de lipidenstofwisseling. Lage responders hadden meer prominente paden in de stofwisseling van aminozuren en peptiden, evenals in de tyrosine- en argininesynthese.

Deze resultaten tonen volgens de onderzoekers aan dat IF-P-diëten, zoals het onderzochte dieet, potentieel veelbelovende interventies zijn voor gewichtsbeheer en het verbeteren van de darmmicrobiotische en metabole gezondheid bij personen met overgewicht of obesitas.

De studie heeft wel enkele beperkingen, waaronder de korte duur van 8 weken en het kleine aantal deelnemers. Ook kan de afhankelijkheid van fecale monsters mogelijk micro-organismen in de bovenste delen van het maag-darmkanaal over het hoofd hebben gezien.

Referentie

Mohr, A.E., Sweazea, K.L., Bowes, D.A. et al. Gut microbiome remodeling and metabolomic profile improves in response to protein pacing with intermittent fasting versus continuous caloric restriction. Nat Commun 15, 4155 (2024). https://doi.org/10.1038/s41467-024-48355-5