Een baanbrekend onderzoek uit Edinburgh (Schotland) suggereert dat ‘slimme’ 3D-oogscans vitale aanwijzingen kunnen opleveren over de niergezondheid, waarmee de voortgang van de ziekte kan worden gevolgd. Deze vooruitgang zou de monitoring van nierziekten kunnen revolutioneren, aangezien deze vaak zonder symptomen in de vroege stadia voortschrijden. Nierziekten komen steeds vaker voor, mede door de vergrijzing en door het groeiende aantal diabetici en mensen met hoge bloeddruk en obesitas.
Onderzoekers aan de Universiteit van Edinburgh gebruikten sterk vergrote afbeeldingen om veranderingen aan het netvlies (retina) op te sporen. Ze ontdekten dat deze beelden een snelle, niet-invasieve manier bieden om de niergezondheid te monitoren.
De ontdekking, die is gepubliceerd in wetenschapstijdschrift Nature Communications, kan artsen in staat stellen om meer mensen met vroege nierziekte te identificeren, waardoor behandelingen kunnen worden gestart voordat het zich ontwikkelt. Ook is er potentieel voor nieuwe klinische onderzoeken en de ontwikkeling van geneesmiddelen voor een chronische ziekte die moeilijk te behandelen is. Nierpatiënten ondergaan vaak invasieve procedures om hun niergezondheid te controleren, vaak in combinatie met zware behandelingen zoals dialyse. Een oogscan is een veel minder invasieve manier om de nierfunctie te controleren.
Het oog is het enige deel van het lichaam waar het mogelijk is om een cruciaal proces, de microvasculaire circulatie, te bekijken, en deze bloedstroom door de kleinste bloedvaten wordt vaak beïnvloed bij nierziekten.
De onderzoekers wilden weten of 3D-beelden van de retina, genomen met behulp van optische coherentietomografie (OCT), konden worden gebruikt om de progressie van nierziekten te identificeren en nauwkeurig te voorspellen. OCT-scanners, die worden gebruikt bij de meeste opticiens, gebruiken lichtgolven om een doorsnede van de retina te creëren en elk individueel laagje binnen enkele minuten weer te geven.
Het team onderzocht OCT-beelden van netvliezen van 204 patiënten in verschillende stadia van nierziekte, inclusief getransplanteerde patiënten. Die werden vergeleken met netvliesfoto’s van gezonde vrijwilligers.
De wetenschappers ontdekten dat patiënten met chronische nierziekte dunnere netvliezen hadden dan gezonde vrijwilligers. Het onderzoek toonde ook aan dat de verdunning van de retina voortschreed naarmate de nierfunctie afnam. Deze veranderingen werden teruggedraaid wanneer de nierfunctie zich herstelde na een succesvolle transplantatie. Patiënten met de meest ernstige vorm van nierziekte, die een niertransplantatie ondergingen, ervoeren snelle verdikking van hun retina’s na de operatie.
De onderzoekers denken dat regelmatige oogcontroles ooit kunnen bijdragen aan vroegtijdige detectie en monitoring van nieraandoeningen. Het zou ook patiënten in staat kunnen stellen leefstijlveranderingen door te voeren die het risico op gezondheidscomplicaties verminderen, aldus de deskundigen. Obesitas, hoge bloeddruk en diabetes zijn risicofactoren voor nierziekte, die door leefstijlveranderingen (zoals een gezonder dieet, meer bewegen, stoppen met roken) tegengegaan kunnen worden.
De retinascantechnologie, ondersteund door het beeldvormingsplatform van Heidelberg Engineering, zou ook de ontwikkeling van nieuwe medicijnen kunnen bevorderen, zegt het onderzoeksteam. Dit kan worden bereikt door veranderingen in de retina te meten die aangeven of – en op welke manier – de nier reageert op potentiële nieuwe behandelingen.
De onderzoekers menen dat verder onderzoek nodig is, waaronder langlopende klinische proeven met grotere groepen patiënten, voordat de technologie routinematig kan worden toegepast.
Referentie
Naar boven
