Dat een vezelrijk dieet het risico op verschillende soorten kanker verlaagt is inmiddels wel bekend. Een recente studie door wetenschappers van de universiteiten van Newcastle en Leeds in het Verenigd Koninkrijk baarde deze week opzien door aan te tonen dat het nuttigen van veel fermenteerbare vezels het risico op gastro-intestinale kankers met wel 60% kan verlagen bij mensen met een erfelijke aanleg. De studie is gepubliceerd in het vakblad Cancer Prevention Research.
In de CAPP2-studie, een dubbelblind gerandomiseerd onderzoek, werden de langetermijneffecten van aspirine en resistent zetmeel op de incidentie van kanker onderzocht bij patiënten met Lynch-syndroom (LS).
Het Lynch-syndroom is een erfelijke aandoening die het risico op het ontwikkelen van bepaalde vormen van kanker verhoogt. Personen met Lynch-syndroom hebben een kans van ongeveer 60 tot 80% om gedurende hun leven colorectale kanker te ontwikkelen, en vrouwen met LS hebben daarnaast een kans van 40-60% op baarmoederkanker. LS kan ook het risico op andere vormen van kanker verhogen, zoals maag-, eierstok-, urineweg-, dunne darm- en alvleesklierkanker.
In de CAPP2-studie werden deelnemers met LS werden gerandomiseerd om dagelijks een supplement met 30 g resistent zetmeel (RS) of een placebo te ontvangen, gedurende maximaal 4 jaar. De langetermijnresultaten van kankerincidentie werden gepresenteerd op basis van de geplande 10-jarige follow-up vanaf de start van het onderzoek, aangevuld met gegevens uit het Nationale Kankerregister tot 20 jaar in Engeland, Wales en Finland.
In totaal kregen 463 deelnemers RS en 455 een placebo. Na een follow-up van maximaal 20 jaar was er geen verschil in de incidentie van colorectale kanker (52 diagnoses onder de RS-groep versus 53 in de placebogroep). Echter, minder deelnemers ontwikkelden niet-colorectale LS-kankers in de RS-groep (27) vergeleken met de placebogroep (48); de intention-to-treat (ITT) analyse toonde een hazard ratio (HR) van 0,54 (95% betrouwbaarheidsinterval (BI): 0,33–0,86; P = 0,010).
Bij de ITT-analyse werd rekening gehouden met meerdere primaire kankergevallen door de incidentieratio’s (IRR) te berekenen, wat het beschermende effect van RS tegen niet-colorectale LS-kankers bevestigde (IRR, 0,52; 95% BI: 0,32–0,84; P = 0,0075). Deze effecten waren vooral uitgesproken voor kankers van het bovenste maagdarmkanaal: 5 diagnoses in de RS-groep tegenover 21 in de placebogroep. De afname in niet-colorectale LS-kankers was al zichtbaar in de eerste 10 jaar en zette zich voort in het daaropvolgende decennium. Zelfs tien jaar nadat proefpersonen waren gestopt met het innemen van de supplementen, was het effect nog zichtbaar. Voor colorectale kanker toonde de ITT-analyse geen effect van RS op het risico van colorectale kanker (HR, 0,92; 95% BI: 0,62–1,34; P = 0,63). Er was geen interactie tussen de behandelingen met aspirine en RS.
De onderzoekers concluderen dat een dagelijkse inname van 30 gram RS een significant beschermend effect lijkt te hebben tegen niet-colorectale kankers bij patiënten met LS. Dat is een belangrijk inzicht omdat juist extracolonische gastro-intestinale kankers moeilijk te detecteren zijn en vaak pas laat gediagnosticeerd worden, als een curatieve behandeling al geen optie meer is. Dat geldt vooral voor kankers in het bovenste deel van het spijsverteringskanaal, zoals maag-, slokdarm-, galweg-, alvleesklier- en duodenumkanker.
De fermenteerbare vezels maken normaliter niet echt deel uit van het dagelijkse voedingspatroon: onrijpe bananen, die een belangrijke bron van deze vezels zijn, zijn niet echt eetbaar. In de CAPP2-studie werd daarom gebruik gemaakt van supplementen. De dagelijkse dosis die in het experiment werd gebruikt, staat gelijk aan één banaan.
Vezels van rijpe bananen zijn gemakkelijk afbreekbaar door het spijsverteringskanaal, maar de vezels in onrijpe bananen komen onverteerd in de dikke darm terecht. Daar vormen ze een voedingsbodem voor het darm microbioom en leveren ze energie en nuttige voedingsstoffen. De onderzoekers vermoeden dat de invloed van bepaalde typen bacteriën in de darmen een remmende invloed op de galzuren hebben. Van galzuren is bekend dat ze voor DNA-schade kunnen zorgen, wat kanker tot gevolg kan hebben.
In het Verenigd Koninkrijk leidden de resultaten van de CAPP2-studie meteen tot nieuwe gezondheidsadviezen. Het National Institute for Health and Care Excellence (NICE) adviseert mensen met een verhoogde kans op kanker, bijvoorbeeld vanwege Lynch-syndroom, om aspirine en vezelsupplementen te slikken. Vervolgonderzoek komt er in de vorm van de internationale trial CAPP3, met meer dan 1800 deelnemers met Lynch-syndroom.
Wie meer fermenteerbare vezels aan zijn dagelijkse dieet wil toevoegen zonder naar onrijpe bananen of supplementen te grijpen kan peulvruchten en volkoren granen nuttigen. Let wel: die moeten koud gegeten worden, want verhitting zorgt ervoor dat de vezels alsnog afbreekbaar worden en dus niet ongeschonden de dikke darm bereiken. Fermenteerbare vezels zitten behalve in onrijpe bananen onder meer in:
Referentie
Naar boven
