Overzichtsartikelen

VITAMINE D-SUPPLEMENTEN BIJ DE BEHANDELING VAN MS: WAARDEVOL OF VRUCHTELOOS?

SAMENVATTING

Vitamine D-suppletie bij patiënten met multiple sclerose (MS) wordt al enige tijd aangeprezen binnen de alternatieve geneeskunde. In de afgelopen jaren heeft het ontstekingsremmende effect van vitamine D ook in de onderzoekswereld de interesse getrokken en daaropvolgend zijn diverse studies uitgevoerd naar de mogelijke toepassing van supplementaire vitamine D-toediening bij auto-immuunziekten als MS. De resultaten van deze wetenschappelijke studies naar de effectiviteit van vitamine D-suppletie bij de MS-behandeling bleken echter niet rechtlijnig en deels tegenstrijdig. Daarom is een aantal nieuwe klinische studies opgezet om meer duidelijkheid te scheppen over de waarde van vitamine D-supplementen bij de behandeling van MS. In dit artikel wordt een aantal van de meest relevante en recente studie-uitkomsten besproken bij patiënten met MS en vitamine D.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2023;1(3):120–3)

SMAAK EN REUK BIJ BEHANDELING MET CHEMOTHERAPIE

SAMENVATTING

Smaakverandering en smaakverlies wordt tijdens en na de behandeling met chemotherapie veelvuldig gerapporteerd. Smaakveranderingen kunnen worden veroorzaakt door veranderingen op het niveau van de smaakpapillen, door reukveranderingen of door veranderde speekselvloed of speekselsamenstelling. Onderzoek naar smaakveranderingen is complex en belastend voor de patiënt. Hierdoor is er slechts een beperkt aantal studies met homogene groepen die longitudinaal worden vervolgd. Ondanks het ontbreken van uitgebreid onderzoek, kan het bespreken van de problematiek en het geven van alledaagse adviezen voor de patiënt van belangrijke meerwaarde zijn.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2023;2:80–4)

PRIMAIRE PREVENTIE VAN DEMENTIE: EEN KRITISCHE BESCHOUWING VAN HET WETENSCHAPPELIJK BEWIJS EN NEDERLANDSE INITIATIEVEN

SAMENVATTING

Dit artikel geeft een overzicht van de huidige kennis over dementiepreventie en risicoreductie. Naast de stand van de internationale wetenschap, geeft het ook een overzicht van voorlichtingsactiviteiten die in Nederland lopen en de resultaten van focusgroepen met belanghebbenden over de wetenschappelijke kennis en de voorlichtingsactiviteiten. Er zijn aanwijzingen voor een bescheiden verband tussen het aanpakken van risicofactoren en cognitieve achteruitgang en dementie, maar harde bewijzen ontbreken vooralsnog. Het aanpakken van risicofactoren is desondanks aan te bevelen, omdat het een positieve invloed heeft op andere aspecten van de gezondheid.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2023;2:72–9)

PRIMAIRE PREVENTIE VAN DEMENTIE: WANNEER IS ER GENOEG BEWIJS?

Editorial bij de bijdrage van M.P. Hoevenaar-Blom, H.L. Christie, K. Deckers, M. van Boxtel, W.M.M. Verschuren, A.C.J. Nooyens, C. Smits, D. Bekkenkamp, E. Richard, S. Köhler getiteld ‘Primaire preventie van dementie: een kritische beschouwing van het wetenschappelijk bewijs en Nederlandse initiatieven’.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2023;2:70–1)

De gecombineerde leefstijlinterventie: goed op weg!?

SAMENVATTING

In Nederland zijn vier erkende gecombineerde leefstijlinterventies (GLI’s) gericht op mensen met overgewicht. Zij krijgen dan begeleiding en advies over gezonde voeding, bewegen en andere relevante factoren, zoals stress en slaapgebrek. Deze vier GLI’s variëren qua inhoud, opzet en effectiviteit. De algehele effecten van GLI’s zijn met een gemiddelde gewichtsafname van 3,4% bescheiden te noemen. In dit artikel worden niet alleen de verschillen per GLI beschreven, maar wordt ook een overzicht gegeven van de werkzame GLI-elementen. Mede op basis daarvan pleiten de auteurs voor een verdere doorontwikkeling van de huidige GLI’s, waarbij de GLI-elementen, zowel afzonderlijk als in samenhang, goed worden onderzocht. Dit zou vervolgens moeten leiden tot één landelijke basis-GLI met voldoende beweegcontactmomenten en een adequate combinatie van fysieke bijeenkomsten en online ondersteuning. Ook adviseren de auteurs om de GLI een meer integraal karakter te geven, waarbij ook andere factoren, zoals psychologische aspecten en schuldenproblematiek, aandacht krijgen. Dit alles vereist wel een bereidheid van alle betrokken partijen om onderling samen te werken, gezamenlijk kennis uit te wisselen, te leren van elkaar en samen door te ontwikkelen.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2023;2:64–9)

AANDACHT VOOR LEEFSTIJL MOET OOK PRIORITEIT HEBBEN BINNEN KANKERBEHANDELING

Ook binnen de kankerbehandelingen verdient leefstijl meer aandacht. Met het oprichten van leefstijlzorgloketten in steeds meer ziekenhuizen is de connectie met het paramedische en het sociale domein in de nulde- en eerstelijnszorg in de nabije toekomst veel gemakkelijker en wordt het hopelijk veel normaler dat oncologen allemaal zowel een kankerbehandelplan als een leefstijlzorgplan maken voor al hun patiënten.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2023;1:11-2)

HET DARMMICROBIOOM ALS REGISSEUR VAN ONS IMMUUNSYSTEEM

SAMENVATTING

Veranderingen in de samenstelling van het menselijke microbioom ━ de verzameling van alle micro-organismen in en op ons lichaam ━ worden in verband gebracht met verschillende inflammatoire en (auto)immuunziekten. Hoewel de precieze rol van het microbioom bij het ontstaan en beloop van deze ziekten nog niet geheel duidelijk is, beginnen we steeds meer te begrijpen over de complexe interacties tussen de microben en hun gastheer en het belang hiervan voor de ontwikkeling en homeostase van het immuunsysteem.

Dit artikel beschrijft de huidige kennis over deze gastheer-microbe-interacties en de rol van verstoringen in het microbioom bij het ontstaan van ontstekingsziekten, in het bijzonder allergie en astma.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2023;1:22–8)