Overzichtsartikelen

Invloed van dieetinterventies bij de behandeling van endometriose

SAMENVATTING

Dieetinterventies bij de behandeling van endometriose-gerelateerde klachten tonen veelbelovende resultaten. Naast het verlichten van klachten en verbeteren van de kwaliteit van leven, fungeren deze dieetinterventies ook als een empowermenttool voor mensen met endometriose. Het huidige bewijs is echter nog onvoldoende om officiële dieetbehandelingsrichtlijnen voor endometriose vast te stellen. Dit overzichtsartikel beschrijft de belangrijkste wetenschappelijke bevindingen over dieetfactoren en dieetinterventies, evenals de huidige ontwikkelingen op dit gebied in Nederland.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2024;2(5):196–201)

De impact van het darmmicrobioom op de mentale gezondheid

SAMENVATTING

De darm-hersen-as, wat de bidirectionele communicatie tussen beide componenten beschrijft, lijkt een belangrijke rol te spelen in de mentale gezondheid en het ontstaan van psychiatrische aandoeningen. In de afgelopen decennia zijn steeds meer aanwijzingen gevonden voor de cruciale rol van darmmicrobiota in het functioneren van de darm-hersen-as. Door de darmbacteriën worden verschillende mediatoren zoals korte-ketenvetzuren, vitamines en neurotransmitters geproduceerd. Dit kan zowel direct als indirect hersenfuncties beïnvloeden. In-vitro- en in-vivo-onderzoek toont aan dat disregulatie van de darmmicrobiota (dysbiosis) geassocieerd is met verschillende psychiatrische aandoeningen, waaronder depressie, angst en psychose, maar ook met mentaal welzijn in het algemeen. Tegelijkertijd is er nog veel aan te merken op deze studies. In dit artikel geven we een overzicht van de rol van het darmmicrobioom op de mentale gezondheid. Een beter begrip hiervan kan leiden tot nieuwe behandelingen, waaronder het gebruik van probiotica, prebiotica en fecale microbiotatransplantatie.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2024;2(3):106–13)

Invloed van eigen leefstijl behandelaar op advisering en doorverwijzing voor leefstijlverandering

SAMENVATTING

Leefstijlinterventies zijn belangrijk om de mentale en lichamelijke gezondheid te verbeteren van mensen met een psychiatrische aandoening. Helaas is het verwijzen naar leefstijlinterventies nog niet onderdeel van de behandelroutine in de (geestelijke) gezondheidszorg. De leefstijl van behandelaren heeft hier mogelijk invloed op. Het doel van dit onderzoek was om de persoonlijke leefstijlgewoonten, leefstijlanamnese en verwijsgewoonten van behandelaren te onderzoeken en om te evalueren of deze geassocieerd zijn met elkaar. Dit werd gedaan door middel van een cross-sectioneel online vragenlijstonderzoek en een ordinale regressieanalyse op kenmerken van de behandelaar en leefstijlanamnese en verwijzing. 1.607 behandelaren deden mee aan het onderzoek, van wie 87,6% vindt dat leefstijl onderdeel zou moeten zijn van elke psychiatrische behandeling. Echter, afhankelijk van de leefstijlfactor, doet maar 55,1–84,0% een leefstijlanamnese, 29,7–41,1% verwijst naar leefstijlinterventies en minder dan de helft (44,2%) adviseert rokende patiënten te stoppen met roken. Behandelaren die hun eigen leefstijl belangrijker vinden, fysiek actieve behandelaren, vrouwelijke behandelaren en behandelaren met een verpleegkundige achtergrond doen vaker een leefstijlanamnese en verwijzen vaker. Behandelaren die nooit hebben gerookt of gestopt zijn met roken hebben een hogere oddsratio om patiënten te adviseren te stoppen dan behandelaren die roken (2,64 en 3,40; p<0,001).

Dit onderzoek laat zien dat de persoonlijke leefstijl, gender en professie van de behandelaar geassocieerd zijn met het bespreken van leefstijl en verwijzen naar passende interventies. Dit beïnvloedt de implementatie van leefstijlpsychiatrie, en dus de optimale zorg voor het mentale en lichamelijke welzijn van patiënten met psychiatrische aandoeningen.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2024;2(2):59–69)

Leefstijlgeneeskunde in de pediatrie

SAMENVATTING

Leefstijlgeneeskunde als onderdeel van de preventieve en curatieve zorg is actueler dan ooit. Dit artikel beschrijft het belang van leefstijlgeneeskunde als onderdeel van de zorg binnen de pediatrie. Het doel is om leefstijl meer onder de aandacht te brengen en leefstijlinterventies tot één van de centrale bouwstenen in de zorg voor kinderen te maken.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2024;2(1):14–8)

De Schijf van Vijf: het beste van de wetenschap op je bord

SAMENVATTING

In de media is dagelijks te lezen over nieuw voedingsonderzoek en volgt de ene voedingstrend na de andere. Betrouwbaar voedingsadvies in de huisartsenpraktijk helpt patiënten gezonder te eten en zo gezondheidsrisico’s te verkleinen. De Schijf van Vijf schetst op basis van wetenschappelijke consensus de kaders voor een gezond en gevarieerd voedingspatroon. In dit artikel duiken we in de wetenschap achter de Schijf van Vijf. Wat zijn de adviezen en hoe komen ze tot stand? We laten zien welke materialen en tools kunnen helpen uw patiënten richting een gezonder voedingspatroon te bewegen. Aan de hand van twee voedingstrends nemen we u mee in vragen die een patiënt of cliënt kan hebben over voeding en hoe u die, op basis van de wetenschap, kunt beantwoorden.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2024;2(1):7–13)

MICROBIOTA-IMMUUNINTERACTIES BIJ KANKERONTWIKKELING EN BEHANDELING

SAMENVATTING

De samenstelling van de darmmicrobiota verschilt tussen kankerpatiënten en gezonde controlepersonen. Verschillende mechanismen zijn beschreven die mogelijk verklaren hoe de darmmicrobiota kankerontwikkeling en behandelingen beïnvloedt. Het immuunsysteem speelt hierbij een belangrijke rol. Bacteriën beïnvloeden de infiltratie van immuuncellen en deze kunnen een stimulerende of juist remmende werking hebben op de tumor. Naast de darmmicrobiota is er mogelijk aanwezigheid van tumorspecifieke bacteriën in verschillende kankersoorten, dat mogelijk ook bijdraagt aan de lokale modulatie van de tumor-immuunmicro-omgeving. Er is echter nog veel discussie gaande over het bestaan van tumorspecifieke microbiota. Dit artikel geeft een overzicht van de invloed van de microbiota op het immuunsysteem in de ontwikkeling van kanker en de werking van immuuntherapie.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2023:1(4):177–82)

LOOP NIET UIT DE PAS: DE INTERNE KLOK ALS AANGRIJPINGSPUNT VOOR LEEFSTIJLINTERVENTIES

SAMENVATTING

Onze interne (biologische) klok reguleert bijna alle processen in het lichaam, afgestemd op het 24-uursritme in licht en donker. In de huidige maatschappij leven we sinds de opkomst van het kunstlicht niet meer met het opkomen en ondergaan van de zon, en steeds meer mensen werken in ploegendiensten. Tegelijkertijd zien we juist bij mensen die in nachtdiensten werken vaker metabole aandoeningen, zoals overgewicht en diabetes type 2. Niet alleen nachtdienstwerkers leven uit fase met hun interne klok; in de huidige 24-uurseconomie, waarin we onze interne klok niet altijd meer respecteren, lopen veel meer mensen het risico om metabole ziekten te ontwikkelen, door bijvoorbeeld laat eten, weinig slapen en lichtblootstelling tot laat op de avond. Het op de juiste tijd uitvoeren van leefstijlinterventies kan leiden tot een verbetering van het ritme van de biologische klok. Dit kan een aanvullende strategie zijn om bij te dragen aan het verbeteren van metabole gezondheid en glucosehomeostase, niet alleen voor nachtdienstwerkers, maar voor de gehele populatie.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2023;1(4):169–76)