Maatschappij

Leefstijl in de ggz

Steeds meer medewerkers in de ggz en de verslavingszorg zijn op verschillende niveaus bezig met gezonde leefstijl. Een overzicht van welke interventies er zijn en wat hun effect is, was er echter niet. Om dit in kaart te brengen hebben zowel koepelorganisatie de Nederlandse ggz en patiëntenorganisatie MIND onderzoek gedaan naar leefstijlinterventies. De belangrijkste uitkomsten: er zijn veel initiatieven beschikbaar om met leefstijl aan de slag te gaan, financiering zorgt daarentegen voor uitdagingen.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2024;2(6):273–4)

Leefstijl bij vrouwen met polycysteus ovariumsyndroom

Polycysteus ovariumsyndroom (PCOS) treft 8–13% van de vrouwen in de reproductieve leeftijd en is de meest voorkomende hormonale aandoening bij vrouwen wereldwijd. Dit betekent dat in een groep van 20 vrouwen in de reproductieve leeftijd minstens één, maar waarschijnlijk twee tot drie vrouwen kenmerken van PCOS zullen vertonen.¹ Het is een complexe aandoening met een significante impact op de gezondheid van vrouwen, met problemen die zich kunnen manifesteren op fysiek, reproductief, metabool en mentaal vlak. PCOS heeft een heterogene symptomatologie, maar belangrijke diagnostische criteria omvatten onregelmatige of afwezige menstruaties, verhoogde niveaus van mannelijke hormonen, wat zich kan uiten in overmatige haargroei, ernstige acne of haaruitval, en vergrote eierstokken met veel kleine eiblaasjes zichtbaar op echografie.^1,2 Naast deze drie kernmerken van PCOS ervaren vrouwen vaak een scala aan additionele kenmerken, zoals moeilijker zwanger worden, obesitas, insulineresistentie, dyslipidemie en psychologische problemen, zoals depressie en angststoornissen.^2,3 Vrouwen met PCOS vertonen vaak verstoord eetgedrag en lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van eetstoornissen. Ook seksuele ontevredenheid, een laag zelfbeeld en een negatief lichaamsbeeld komen vaker voor.^4–8

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2024;2(5):219–21)

KNELPUNTEN EN SUCCESFACTOREN RONDOM FINANCIERING VAN LEEFSTIJLINTERVENTIES: WAT KAN ER AL?

Een goede leefstijl is essentieel voor een gezond leven en vormt een fundament voor onze gezondheidszorg. Gezond leven verkleint het risico op het ontstaan van veel ziekten en kan bijdragen aan het verminderen van klachten, aandoeningen en in de behandeling daarvan. De Coalitie Leefstijl in de Zorg heeft als missie om leefstijl een integraal onderdeel te maken van de reguliere zorg voor mensen met een gezondheidsklacht, aandoening of ziekte. Financiering van leefstijl en leefstijlinterventies in en vanuit de zorg is een van de uitdagingen van de missie van de Coalitie.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2024;2(4):174–5)

Waarom de suikertaks en btw-nultarief groente en fruit sneuvelden

SAMENVATTING

Het kabinet Rutte IV wilde eind 2021 ‘bezien hoe’ een suikerbelasting en een nultarief btw op groente en fruit konden worden ingevoerd. In februari 2024 moeten we helaas concluderen dat deze plannen het niet hebben gehaald. Nederland had eeuwenlang een suikerbelasting en al decennia een verbruiksbelasting op alcoholvrije dranken en verschillende btw-tarieven, maar er bestaat veel weerstand om deze instrumenten in te zetten voor volksgezondheidsdoeleinden. Die weerstand komt momenteel niet zozeer vanuit belanghebbende industrieën, maar vanuit belastingexperts die pleiten voor zo simpel mogelijke belastingen. Vanuit een gezondheidsoogpunt vormen belastingen echter een belangrijk beleidsinstrument, omdat ze de preventieparadox van Rose tot uiting brengen, waarbij voor grote groepen een klein effect op het voedingspatroon te verwachten valt. Gezondheidsprofessionals kunnen door hun unieke expertise, geloofwaardigheid, relaties en ervaringen uit de praktijk bijdragen aan het op de juiste momenten doorbreken van de weerstand tegen politieke volksgezondheidsmaatregelen. Het is daarbij belangrijk dat zij de relevante beleidsgeschiedenis en de argumenten van tegenstanders beter begrijpen.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2024;2(3):131–6)

Versnellen van implementatie van leefstijl in en vanuit de zorg

INLEIDING

In 2025 is leefstijl integraal onderdeel van de curatieve zorg, naast medicatie en medische ingrepen en technologie. Dat is de missie van de Coalitie Leefstijl in de Zorg. De Coalitie stimuleert en ondersteunt veldpartijen zoals zorg- en patiëntenorganisaties bij het implementeren van leefstijl in de zorg. Dat doet de Coalitie door versnelling te realiseren op verschillende gebieden: onderzoek, financiering, onderwijs, richtlijnen en ondersteuning van zorgverleners en patiënten. In dit artikel worden twee activiteiten uitgelicht: leefstijl in richtlijnen en het implementeren van leefstijl(zorg)loketten.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2024;2(3):137–8)

Update Coalitie Leefstijl in de Zorg: patiënten stimuleren en ondersteunen bij leefstijlverandering

INLEIDING

“Leefstijl is onderdeel van passende zorg”, aldus het Integraal Zorgakkoord. Dit is echter een heel algemeen statement. Om hier handelingsperspectief aan te geven voor professionals en patiënten, is het belangrijk dat er in opleidingen en richtlijnen aandacht is voor leefstijl. Dat de financiering van het gesprek over leefstijl of leefstijlinterventies geen drempels opwerpen. En dat patiënten en zorgverleners worden ondersteund bij het voeren van het gesprek en het doorverwijzen. Met zeven teams werkt de Coalitie Leefstijl in de Zorg tot eind 2025 aan deze vraagstukken, om zo ontwikkelingen op dit gebied te ondersteunen, stimuleren en versnellen. De Coalitie wordt gecoördineerd door TNO, in afstemming met het ministerie van VWS. Naast TNO zijn Patiëntenfederatie Nederland, NFU en Vereniging Arts & Leefstijl verantwoordelijk voor de dagelijkse organisatie van de Coalitie.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2024;2(1):31–4)

‘PLANETARY HEALTH’ IS DE BASIS VAN ALLES, DUS OOK VAN LEEFSTIJLGENEESKUNDE

SAMENVATTING

De klimaatcrisis vormt een toenemende bedreiging voor onze gezondheid. Dit artikel geeft een overzicht van het vakgebied ‘planetary health’ voor alle professionals in de zorg. Het artikel bespreekt negen belangrijke planetaire grenzen en enkele implicaties hiervan voor de menselijke gezondheid. Vervolgens wordt geïllustreerd hoe praktische hulpmiddelen, zoals het Leefstijlroer, kunnen worden gebruikt om klimaatbewuste leefstijladviezen aan patiënten te geven. De zorgsector draagt de verantwoordelijkheid om zich in te zetten tegen de klimaatcrisis. Nederlandse zorgprofessionals kunnen hieraan bijdragen door planetaire gezondheid in hun dagelijkse praktijk te implementeren.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2023;1(4):189–95)