dr. E. Bouwman

Leefstijl, overgewicht en obesitas bij een groeiende populatie overlevenden van kinderkanker: wat zijn de uitdagingen?

SAMENVATTING

In deze ‘Dutch Childhood Cancer Survivor Study‐Late Effects After Childhood Cancer’ (DCCSS LATER)-cohortstudie is de prevalentie van ongezond leefstijlgedrag, overgewicht en obesitas bij Nederlandse overlevenden van kinderkanker onderzocht in vergelijking met hun broers en zussen en de algemene Nederlandse bevolking. Daarnaast worden factoren die samenhangen met ongezond leefstijlgedrag, overgewicht en obesitas bij overlevenden van kinderkanker in kaart gebracht. In totaal namen 2.253 overlevenden en 906 broers/zussen uit het DCCSS LATER-cohort-1 deel aan de studie. Vragenlijstgegevens werden verzameld over overgewicht en obesitas (BMI ≥25), lichamelijke inactiviteit (niet voldoen aan de Nederlandse beweegrichtlijn van ≥150 minuten per week matig tot intensief bewegen), overmatig alcoholgebruik (>14 en >21 alcoholische consumpties per week voor respectievelijk vrouwen en mannen), dagelijks roken en maandelijks drugsgebruik. Gegevens van overlevenden van kinderkanker werden vergeleken met hun broers/zussen en leeftijdsgenoten uit de algemene Nederlandse bevolking die de Gezondheidsenquête 2014 (uitgevoerd door het CBS) hadden ingevuld. Van de overlevenden voldeed 30% niet aan de beweegrichtlijn, 26,4% had overgewicht, 9,5% obesitas, 7,1% dronk overmatig alcohol, 12,6% rookte op dagelijkse basis en 3,6% gebruikte ten minste 1 keer per maand drugs. Ze voldeden minder vaak aan de beweegrichtlijnen dan hun broers/zussen (30,0% vs. 19,3%; p<0,001) en rookten minder vaak dan hun Nederlandse leeftijdsgenoten (12,6% vs. 22,4%). Andere leefstijlfactoren verschilden niet tussen overlevenden, hun broers/zussen en Nederlandse leeftijdsgenoten. Statistische analyses met sociodemografische, gezondheids-, kanker- en behandelingsgerelateerde factoren lieten zien dat gehuwde status, lager opleidingsniveau, nietstudent zijn en multimorbiditeit geassocieerd waren met een BMI ≥25 en onvoldoende lichamelijke activiteit. Mannelijke geslacht en lager opleidingsniveau waren geassocieerd met overmatig alcoholgebruik, dagelijks roken en maandelijks drugsgebruik. De bevindingen onderstrepen het belang van persoonsgerichte leefstijlinformatie en begeleiding om overlevenden van kinderkanker aan te moedigen om een gezonde leefstijl en gezond gewicht aan te nemen en duurzaam te onderhouden. Verdere ontwikkeling en evaluatie van effectieve interventies, zoals de Gecombineerde Leefstijlinterventie en eHealth leefstijlcoaching kan bijdragen aan een betere levenskwaliteit en gezondheidsuitkomsten voor deze kwetsbare groep.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2025;3(1):27–35)

Lees verder