Advies Gezondheidsraad: ‘eiwittransitie’ is niet alleen goed voor milieu maar ook de gezondheid

december 2023 Voeding Milieu Voedingsleer Willem van Altena

Een recent advies van de Gezondheidsraad benadrukt de voordelen van het verhogen van de consumptie van plantaardige eiwitten en het verminderen van dierlijke eiwitten. Deze verschuiving in voedingspatronen biedt niet alleen milieuwinst, maar draagt ook bij aan een gezonder leven voor de meerderheid van de Nederlandse bevolking. Het rapport, gepresenteerd door een speciale commissie van de Gezondheidsraad, omarmt wat bekend staat als de ‘eiwittransitie’.

Opvallend is dat een verschuiving naar een eetpatroon met 60% plantaardige eiwitten de milieu-impact van onze voedselconsumptie met 25% kan verminderen. Deze verbeteringen omvatten zowel de vermindering van broeikasgasemissies als een efficiënter gebruik van land. Voor het behalen van klimaatdoelen is het echter cruciaal om naast de eiwittransitie ook inspanningen te leveren om voedselverspilling te verminderen en overmatige voedselinname tegen te gaan.

Rood en bewerkt vlees

Het onderzoek benadrukt eveneens de gunstige effecten op de gezondheid. Een eetpatroon met meer plantaardige producten, zoals volkoren granen, groenten, fruit, noten en peulvruchten, verlaagt het risico op chronische ziekten. Vermindering van de consumptie van rood vlees en bewerkt vlees draagt ook bij aan dit gezondheidsvoordeel. Daarnaast resulteert een overgang naar een meer plantaardig dieet in een hogere vezelinname en een lagere consumptie van verzadigde vetten.

Het onderzoek concludeert dat het volledig mogelijk is om een evenwichtig voedingspatroon te handhaven zonder tekorten aan essentiële voedingsstoffen, zelfs bij een aanzienlijke toename van plantaardige eiwitten. De Gezondheidsraad benadrukt echter dat specifieke groepen, zoals zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven, en mensen met een lage eiwit- en energie-inname door ziekte of gezondheidsproblemen, grondig geïnformeerd moeten worden voordat ze een meer plantaardig dieet volgen.

Schijf van Vijf

Gemiddeld halen Nederlanders nu al 43% van hun eiwitten uit plantaardige bronnen. De rest komt uit dierlijke bronnen. Door te eten volgens de Schijf van Vijf eet je al meer plantaardig en minder dierlijk dan de gemiddelde Nederlander. De verhouding plantaardig/dierlijk eiwit binnen de Schijf van Vijf is ongeveer 50/50 als je de maximaal geadviseerde hoeveelheid vlees van 500 gram per week eet.

Verdere verschuivingen zijn mogelijk door bijvoorbeeld geen vlees te nemen of maximaal 200 gram per week, waarbij vlees kan worden vervangen door peulvruchten, ongezouten noten, tofu of tempé. Een gedetailleerde benadering van de Schijf van Vijf kan resulteren in een eetpatroon dat voor 60% bestaat uit plantaardige eiwitten.

Kleine stappen

Het rapport benadrukt de vrijheid voor individuen om te bepalen in hoeverre ze hun dieet willen verschuiven naar meer plantaardige consumptie. Praktische tips om dit te bereiken, variërend van het laten staan van vlees tot het vervangen van zuivel door verrijkte sojaproducten, worden aangeboden. Het uiteindelijke doel is om individuen in kleine stappen te begeleiden naar een meer plantaardig dieet.

Referentie

Lees het gehele rapport van de Gezondheidsraad hier