SAMENVATTING
Telomeren zijn de beschermende uiteinden van chromosomen en nemen in lengte af naarmate we verouderen. Telomeren zijn een indicator voor de gevoeligheid om ouderdomsgerelateerde ziekten te ontwikkelen. Verschillen in telomeerlengtes worden voornamelijk verklaard door een complex samenspel van genetische, leefstijl- en omgevingsfactoren. Eerdere studies toonden aan dat een gezonde leefstijl belangrijk is in termen van ziektepreventie. Recent onderzoek toont aan dat leefstijl ook in verband wordt gebracht met essentiële biologische processen die betrokken zijn bij veroudering, zoals telomeerverkorting. Dit kan gedeeltelijk verklaren waarom er een verband is tussen leefstijl en ontwikkeling van ziekten. Dit benadrukt dat een gezonde leefstijl niet alleen direct bijdraagt aan het voorkomen van ziekten, maar ook indirect via biologische processen die de veroudering reguleren en daarbij de gevoeligheid voor het ontstaan van ziekte verminderen. Deze omgevings- en leefstijlfactoren kunnen al voor de geboorte aanzienlijk invloed uitoefenen op de variatie in telomeerlengte bij pasgeborenen. Hoewel bij de geboorte ieder kind even oud is, is dat niet zo als we kijken naar de biologische leeftijd op basis van de lengte van de telomeren. Met andere woorden, de lengte van de telomeren bij de geboorte vormt één van de mechanismen die verschillen in veroudering en ziektegevoeligheid gedurende het leven mee bepalen. Dit benadrukt het belang van een gezonde leefstijl en omgeving voor het bevorderen van een lang en gezond leven vanaf de preconceptie, niet alleen voor onszelf, maar ook voor toekomstige generaties.
(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2025;3(2):69–75)
