Meer en meer mensen wereldwijd gebruiken GLP-1-receptoragonisten (GLP-1RA’s), zoals semaglutide om hun diabetes te beheersen en om gewicht te verliezen. Maar over de langetermijneffecten van deze medicijnen is nog niet heel veel bekend. Een recente studie, uitgevoerd door onderzoekers van onder meer de Washington University School of Medicine onder leiding van Ziyad Al-Aly, brengt hier verandering in. De resultaten, gepubliceerd in Nature Medicine, laten zien dat het gebruik van GLP-1RA’s zoals semaglutide (Ozempic, Wegovy) gepaard gaat met zowel gunstige als nadelige gezondheidseffecten, vergeleken met andere veelgebruikte antihyperglykemische middelen.
GLP-1RA’s worden al geruime tijd ingezet vanwege hun gunstige cardiovasculaire en renale eigenschappen. De studie gebruikte data van het Amerikaanse Department of Veterans Affairs en analyseerde een cohort van 215.970 mensen met diabetes die tussen 1 oktober 2017 en 31 december 2023 een GLP-1RA voorgeschreven kregen. Dit cohort bestond grotendeels uit oudere, witte mannen, wat meteen een beperking van de studie aangeeft.
De effectiviteit en risico’s van deze medicatie werden vergeleken met drie andere klassen van antihyperglykemische middelen:
Daarnaast werd een samengestelde controlegroep geanalyseerd waarin patiënten werden opgenomen die een van deze drie klassen gebruikten, evenals een groep die geen verandering in therapie onderging.
De studie, gebaseerd op gegevens van 2,4 miljoen deelnemers, bracht zowel beschermende als schadelijke effecten van GLP-1RA’s in kaart. Vergeleken met sulfonylureumderivaten verminderde het gebruik van GLP-1RA’s het risico op 23 aandoeningen, waaronder bronchitis, pneumonie, suïcidale gedachten, COPD en stollingsstoornissen. Tegelijkertijd verhoogde het gebruik het risico op 14 aandoeningen, zoals gastro-oesofageale refluxziekte (GERD), misselijkheid, braken, slaapstoornissen, buikpijn en botpijn.
Ten opzichte van DPP4-remmers was het gebruik van GLP-1RA’s geassocieerd met een verminderd risico op 30 aandoeningen, waaronder respiratoir falen, pneumonie, anemie en bacteriële infecties. Echter, 13 bijwerkingen kwamen vaker voor bij GLP-1RA-gebruikers, waaronder slaapstoornissen, hypotensie, nierstenen en hoofdpijn. Een soortgelijk patroon werd waargenomen bij vergelijking met SGLT2-remmers: een lager risico op 20 aandoeningen, waaronder diepe veneuze trombose en alcoholgerelateerde aandoeningen, maar een verhoogd risico op 29 aandoeningen, zoals anemie, nierstenen en GERD.
In vergelijking met de samengestelde controlegroep verminderde GLP-1RA-gebruik het risico op 34 aandoeningen, waaronder pneumonie, respiratoir falen, COPD en suïcidale gedachten, terwijl het risico op 17 aandoeningen toenam, waaronder buikpijn, GERD en nierstenen. De toevoeging van een GLP-1RA aan een bestaande behandeling verminderde het risico op 42 aandoeningen, terwijl het voortzetten van de bestaande therapie zonder toevoeging van een GLP-1RA deze effecten niet liet zien.
Opmerkelijk was de bevinding dat GLP-1RA-gebruik geassocieerd was met een verlaagd risico op verslavingsgerelateerde aandoeningen, waaronder alcohol-, cannabis-, stimulant- en opioïdgebruik. Ook verminderde het risico op psychotische stoornissen zoals suïcidale gedachten, boulimia en schizofrenie. Tevens werd een lager risico op neurocognitieve aandoeningen zoals dementie en de ziekte van Alzheimer vastgesteld, evenals op trombo-embolische aandoeningen, pulmonale hypertensie en stollingsstoornissen.
Hoewel de cardiovasculaire en renale voordelen van GLP-1RA’s opnieuw werden bevestigd, met een verminderd risico op myocardinfarct en beroerte, werd een verhoogd risico op niersteenvorming vastgesteld. Andere bijwerkingen waren onder meer niet-infectieuze gastro-enteritis, gastroparese, hypotensie, gewrichtspijn, interstitiële nefritis en tendinitis.
Referentie
Naar boven
