Overmatig gebruik van internet remt ontwikkeling van hersenen bij jongeren

augustus 2024 Kinderen & School Neurologie Willem van Altena

Heel kort door de bocht: word je dom van te veel internetten? Ja, lijkt een recente studie te concluderen. Jongeren die meer dan 16 uur per week bezig zijn met social media, tiktoks en chatfora online blijken hun hersenontwikkeling af te remmen. In de afgelopen decennia is het internetgebruik explosief toegenomen. Deze toename in gebruik gaat gepaard met een toename aan het aantal diagnoses van internetverslaving onder jongeren. Er is sprake van internetverslaving als iemand meer dan 16 uur per week op het internet zit. Verder speelt de afhankelijkheid van het internet en het effect op het dagelijks leven een belangrijke rol bij het stellen van de diagnose.

Internetverslaving heeft een grote impact op de ontwikkeling van de hersenen van jongeren. In een recent onderzoek hebben onderzoekers van University College London (Verenigd Koninkrijk)  gekeken naar de impact van internetgebruik doormiddel van functionele MRI (fMRI). Met fMRI kijkt men naar veranderingen in functionele connectiviteit in verschillende hersengebieden. De studie verscheen in vaktijdschrift PLOS Mental Health.

Impact op de hersenen

De onderzoekers analyseerden 12 studies die fMRi gebruikten om te kijken naar het effect van internetverslaving op jongeren van 12 tot 19 jaar die gediagnosticeerd waren met een internetverslaving. De onderzoeken waren wel voornamelijk afkomstig uit Aziatische landen, wat mogelijk een beperkende factor is. Onderzoek naar of deze resultaten verschillen met die uit Westerse landen kan heel waardevol zijn.

Veranderingen in neurale netwerken

Uit de fMRI’s bleek dat internetverslaving ingrijpende gevolgen heeft voor verscheidene neurale netwerken in de hersenen. In het default mode netwerk, het netwerk wat actief wordt in rusttoestand en bij zelfreflectie, werden zowel toename als afname van functionele connectiviteit waargenomen. Dit indiceert dat internetverslaving leidt tot een stoornis in de manier waarop jongeren rusten en op zichzelf reflecteren. Daarnaast werd een algehele afname van functionele connectiviteit n het executive control netwerk gevonden, wat mogelijk wijst op verminderde cognitieve controle en besluitvorming, twee vaardigheden waar dit netwerk nauw bij betrokken is. Interessant genoeg waren er in het salience netwerk en het beloningssysteem geen eenduidige veranderingen in functionele connectiviteit.

Langdurige gevolgen

De veranderingen in functionele connectiviteit zijn nauw verbonden met het ontwikkelen van verslaving bij adolescenten. Dit heeft diepgaande effecten op hun cognitieve controle, beloningswaardering en motorische coördinatie. Terwijl juist in deze periode van forse hersenontwikkeling goed functioneren van deze functies van groot belang is.

De resultaten van deze literatuurstudie benadrukken volgens de onderzoekers het belang van vroege interventie en behandeling van internetverslaving om de hersenontwikkeling en gedragsontwikkeling van jongeren te beschermen. Internetverslaving is niet slechts een voorbijgaande fase, maar een serieus probleem met potentieel langdurige gevolgen voor de gezondheid en ontwikkeling van adolescenten.

Referentie

Chang, M. L. Y., & Lee, I. O. (2024). Functional Connectivity Changes in the brain of Adolescents with internet Addiction: A Systematic Literature Review of imaging studies. PLOS Mental Health, 1(1), e0000022. https://doi.org/10.1371/journal.pmen.0000022