Vier takken van industrie dragen volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) aanzienlijk bij aan niet-overdraagbare ziekten (‘non-communicable diseases’, NCD’s) en aan de daaraan gerelateerde sterfte. Dat is een van de conclusies uit een spraakmakend nieuw rapport door de WHO, dat recent werd gepresenteerd in Brussel. Tabak, alcohol, fossiele brandstoffen en ultrabewerkte voeding (‘ultra-processed foods’, UPF’s) kosten jaarlijks aan 2,7 miljoen Europeanen het leven. De WHO roept overheden op om producten die schadelijk zijn voor de gezondheid strenger te reguleren. Volgens de WHO beïnvloeden de krachtige lobby’s van de vier genoemde industrieën de volksgezondheid en vroegtijdige sterfte negatief door misleidende marketing en door overheidsinspanningen te ondermijnen die juist gericht zijn op preventie van dodelijke ziekten zoals kanker, hartziekten en diabetes.
Het rapport schat dat deze vier industrieën verantwoordelijk zijn voor meer dan 7.400 sterfgevallen per dag in de 53 Europese landen. Dat komt neer op bijna een kwart (24,5%) van alle sterfgevallen in Europa. De mondiale cijfers zijn nog schokkender: de WHO becijfert dat 34% van alle sterfte terug te voeren is op NCD’s die de vier genoemde industrietakken als hoofdveroorzakers hebben.
De bevindingen wijzen op de enorme schade die grote bedrijven en hun producten toebrengen aan de menselijke gezondheid. De WHO beschrijft in niet mis te verstance bewoordingen hoe de vier industrietakken zowel openlijk als heimelijk methoden gebruiken om hun winst te verhogen door beleid dat de volksgezondheid moet verbeteren te vertragen en te dwarsbomen. Volgens Dr. Hans Henri P. Kluge, de regionale directeur van de WHO voor Europa, omvatten de tactieken van de industrie het exploiteren van kwetsbare mensen via gerichte marketingstrategieën, het misleiden van consumenten en het maken van valse claims over de voordelen van hun producten of hun milieukenmerken.
Deze praktijken ondermijnen maatregelen om roken, alcoholgebruik en obesitas te verminderen, de grootste oorzaken van vermijdbare gezondheidsproblemen en NCD’s. De WHO-analyse toont aan momenteel dat geen van de 53 Europese landen op schema ligt om de duurzame ontwikkelingsdoelen van de VN te halen, zoals het stoppen van de toename van obesitas of het verminderen van roken met 30% onder personen van 15 jaar en ouder. Ondanks de wetenschappelijk aangetoonde gezondheidsrisico’s heeft slechts een klein aantal Europese landen roken in openbare ruimtes verboden. En inspanningen om schadelijke producten minder aantrekkelijk te maken door middel van eenvoudige verpakkingen, alcoholbelastingen en voedingsetikettering zijn ook niet breed ingevoerd.
De WHO schat dat tabak verantwoordelijk is voor meer dan 1,1 miljoen sterfgevallen per jaar (10% van alle sterfgevallen in Europa). Fossiele brandstoffen veroorzaken bijna 600.000 sterfgevallen per jaar (5% van alle sterfgevallen), terwijl alcohol meer dan 400.000 sterfgevallen per jaar veroorzaakt. Meer dan 350.000 mensen sterven jaarlijks door overmatige consumptie van bewerkt vlees, suikerrijke dranken en vette, zoute voedingsmiddelen.
Tijdens de lancering van het rapport in Brussel benadrukte Frank Vandenbroucke, de Belgische vicepremier, dat de risico’s te lang voornamelijk werden gezien als individuele keuzes. Hij riep op om het probleem als een systeemprobleem te beschouwen, waarbij beleid moet worden ingezet om ‘hyperconsumptie-omgevingen’ tegen te gaan, marketing te beperken en inmenging in beleidsvorming te stoppen.
Het rapport dringt er bij Europese regeringen op aan om veel strengere reguleringen in te voeren voor de marketing van ongezonde producten, monopolistische praktijken en lobbyen te beperken, en ervoor te zorgen dat handelsverdragen en economische wetten de volksgezondheid prioriteren. Het rapport belicht ook succesvolle casestudies en strategieën die in verschillende landen zijn geïmplementeerd om de last van NCD’s te verminderen. Hoofdauteur Jappe Eckhardt benadrukt het belang van het rapport voor het vormgeven van toekomstig gezondheidsbeleid. “Het begrijpen van hoe commerciële belangen de gezondheid beïnvloeden is cruciaal voor het ontwikkelen van effectieve strategieën om NCD’s te bestrijden,” aldus Eckhardt. “Dit rapport biedt een uitgebreide analyse die beleidsmakers in de WHO Europese regio en daarbuiten kan sturen.”
Aanbevelingen aan de voedingsindustrie zijn:
Referentie
Naar boven
