Onderzoek in 7 landen: ruim 1,3 miljoen doden per jaar zijn direct toe te schrijven aan roken

december 2023 Verslaving Leefstijl Oncologie Willem van Altena

Een recent internationaal onderzoek, gepubliceerd in eClinicalMedicine, wijst uit dat roken de voornaamste factor is voor kankersterfte en verlies van levensjaren in zeven landen. Onderzoekers, onder leiding van Harriet Rumgay, PhD, postdoctoraal wetenschapper bij het WHO International Agency for Research on Cancer, benadrukken de cruciale rol van primaire preventie in het verminderen van kankermortaliteit.

In een populatiegebaseerde studie werden het geschatte aantal sterfgevallen en verloren levensjaren (YLLs) door kanker in 2020 beoordeeld als gevolg van alcoholgebruik, tabaksroken, overgewicht/obesitas en HPV-infecties in Brazilië, Rusland, India, China, Zuid-Afrika, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.

Verloren levensjaren

Roken van tabaksproducten bleek in 2020 verantwoordelijk voor verreweg de meeste kankerdoden (1,3 miljoen), gevolgd door alcoholgebruik (326.300 sterfgevallen), overgewicht/obesitas (208.000 sterfgevallen) en HPV-infectie (190.400 sterfgevallen), wat resulteerde in 1,9 miljoen sterfgevallen in totaal. Verder ontdekte het onderzoeksteam dat roken het hoogste aantal geschatte verloren levensjaren veroorzaakte, namelijk 20,8 miljoen. Alcoholgebruik volgde met 5,9 miljoen verloren levensjaren, gevolgd door HPV-infectie (4 miljoen) en overgewicht/obesitas (3,1 miljoen). Rumgay benadrukte het voortdurende effect van tabaksroken op de kankerlast en pleitte voor voortzetting van tabakspreventie, zelfs in landen waar de rookcijfers zijn gedaald.

China had de meeste levensjaren verloren aan kanker door alcohol (351,4 YLLs per 100.000 bevolking) en roken (1.159,9 YLLs per 100.000). De VS en India hadden de laagste scores voor alcoholgebruik, terwijl India het laagste tarief voor roken bij vrouwen had. De VS had een lagere score wegens alcoholgebruik, maar een van de hoogste scores voor overgewicht en obesitas, samen met Rusland. Zuid-Afrika had de hoogste score voor door HPV veroorzaakte verloren levensjaren.

De analyse onthulde dat mannen hogere scores hadden voor YLLs door alcoholgebruik en tabaksroken dan vrouwen in China, India en Rusland, terwijl de scores in de VS en het VK vergelijkbaar waren. Daarentegen hadden vrouwen hogere YLLs door HPV-infecties en overgewicht/obesitas.

Longkanker

Niet verrassend was dat longkanker de kankersterfte door roken domineert in zes van de zeven landen. Alleen India wijkt van de norm af, daar zijn hoofd- en nekkankers verantwoordelijk voor de meeste kankergerelateerde sterfgevallen bij mannen, en gynaecologische kankers bij vrouwen. Bij overgewicht/obesitas waren borstkanker bij vrouwen en colorectale kanker bij mannen en andere gastro-intestinale kankers de belangrijkste oorzaken van vroegtijdige sterfgevallen in alle landen. HPV-gerelateerde sterfgevallen kwamen vooral voor bij hoofd- en nekkanker bij mannen en baarmoederhalskanker bij vrouwen.

De studie benadrukt volgens de onderzoekers de noodzaak van tabakspreventie, bewustwording van alcoholgebruik, gewichtsbeheersing en HPV-vaccinaties. Toekomstig onderzoek zal de impact op de samenleving onderzoeken en de analyse uitbreiden naar meer landen en andere risicofactoren, zoals virale hepatitis.

Referentie

Harriet Rumgay, Citadel Cabasag, Judith Offman, et al. International burden of cancer deaths and years of life lost from cancer attributable to four major risk factors: a population-based study in Brazil, Russia, India, China, South Africa, the United Kingdom, and United States. eClinicalMedicine. 66. 102289. 10.1016/j.eclinm.2023.102289.