Nederlandse behandelaren van rugpijn grijpen nog te vaak naar niet-effectieve therapieën

augustus 2023 Praktijkadviezen Neurologie Pijn Willem van Altena

Behandelingen voor lage rugpijn, waarvan de effectiviteit helemaal niet wetenschappelijk bewezen is, worden nog veel te vaak voorgeschreven door artsen. Dat stelden onderzoekers van Amsterdam UMC vast in een studie die is gepubliceerd in The European Journal of Pain. Het vasthouden aan niet-effectieve behandelingen blijkt hardnekkig: het duurt minstens 17 jaar voordat het toepassen van niet-effectieve behandelingen in ziekenhuizen met 85 procent is afgenomen.

De onderzoekers van Amsterdam UMC focusten op 5 veel toegepaste behandelingen voor mensen met rugpijn waarvan de effectiviteit niet vaststaat. Te weten:

  • bedrust bij niet-specifieke rugklachten;
  • bedrust bij een hernia;
  • discectomie bij spinale stenose, het (deels) verwijderen een tussenwervelschijf bij een vernauwing van het wervelkanaal;
  • fusie, het operatief aan elkaar vastmaken van ruggenwervels;
  • invasieve pijnbehandelingen, zoals het injecteren van pijnmedicatie.

Medische richtlijnen

De onderzoekers analyseerden alle ziekenhuisdata van grofweg de laatste dertig jaar in Nederland. Voor elke behandeling brachten ze in kaart wanneer wetenschappelijk bewijs over effectiviteit was gepubliceerd, maar ook wanneer in medische richtlijnen het advies was opgenomen om die behandeling niet of niet meer toe te passen. Vervolgens keken de onderzoekers naar hoe vaak artsen die behandelingen desondanks hadden ingezet.

Meer kwaad dan goed

Het bleek dat er veel vaker ineffectieve behandelingen die tegen de behandelrichtlijnen indruisen worden ingezet dan de onderzoekers vooraf verwachtten. Als wetenschappelijk is vastgesteld dat een behandeling zinloos is, dan duurt het minstens 17 jaar voordat 85% van de artsen stopt met het inzetten van die therapie. Niet alleen leidt dat tot geldverspilling, maar daarnaast is vast komen te staan dat sommige van deze gediskrediteerde behandelingen meer kwaad dan goed doen. Bedrust werkt bewezen averechts op rugklachten, en toch blijven er artsen zijn die dit voorschrijven, stelden de onderzoekers vast.

Referentie

Coenen P, de Wind A, van de Ven P, et al. The slow de-implementation of non-evidence-based treatments in low back pain hospital care-Trends in treatments using Dutch hospital register data from 1991 to 2018. Eur J Pain. 2023 Feb;27(2):212-222. doi: 10.1002/ejp.2052. Epub 2022 Nov 12. PMID: 36317649; PMCID: PMC10099564.