Kinderen die in hun jongste jaren veel stress ondervinden kunnen daar levenslang schade van blijven ondervinden. Een op de acht jonge kinderen in Nederland heeft met stressvolle situaties te maken. Aan UMCG Groningen start in samenwerking met TNO en een aantal andere onderzoeksinstellingen in Nederland en België het HEALS Applied-project, met als doen om stress bij jonge kinderen eerder op te sporen, en waar nodig ouders te ondersteunen.
HEALS staat voor Healthy Early Life Start (gezond begin van het leven), en het HEALS Applied project wordt ondersteund met een subsidie van 2,6 miljoen euro vanuit de Nationale Wetenschapsagenda.
Kinderen die tussen hun geboorte en hun derde verjaardag te maken hebben met stressvolle situaties blijken daar levenslang schade aan over te houden. Het gaat dan om kinderen die mishandeld worden, of te maken hebben met voortdurende instabiliteit in het gezin, of die zich in een vluchtelingensituatie bevinden. Vaak blijft het in die prille jaren onopgemerkt dat een kind stress ondervindt. HEALS Applied wil op zoek naar nieuwe methoden om schadelijke stress bij jonge kinderen vroeg op te sporen.
Mariska Klein Velderman, als TNO-onderzoeker betrokken bij het HEALS-project: “Onopgemerkte ernstige stress leidt tot levenslange problemen, en dit komt helaas nog te veel voor. In dit project wordt een systematiek ontwikkeld om het signaleren van stress en het toeleiden naar effectieve interventies te optimaliseren. Het is belangrijk om dit onderzoek te kunnen doen zodat we ouders en kinderen vroegtijdig kunnen ondersteunen in stressvolle omstandigheden.”
In dit project werken UMCG en TNO samen met Radboud Umc, Erasmus Universiteit, de universiteiten van Twente en Leuven, Amsterdam Umc, Hogeschool Utrecht, Nederlands Centrum voor Jeugdgezondheid en een groot aantal partners uit praktijk en bedrijfsleven.
Het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid publiceerde vorig jaar in samenwerking met Universiteit Maastricht een rapport ‘Stress bij kinderen, hoe houden we het gezond?’ Daarin worden onder meer de gevolgen van stress in de jonge jaren op latere leeftijd in kaart gebracht, en die zijn behoorlijk ingrijpend. Het stressnetwerk is verbonden met alle cellen in het gehele lichaam, vooral via de stress- hormonen cortisol en adrenaline. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Early Life Stress vele psychische en lichamelijke ziekten kan veroorzaken. Daarnaast veroorzaakt stress op jonge leeftijd ook ongezond gedrag. Volgens het rapport is er een relatie tussen Early Life Stress en een grotere kans op depressie, posttraumatische stress stoornissen, burnout, bipolaire stoornis, burnout, verslaving, ADHD, angst en meer. Ook blijken mensen die in hun jongste jaren veel stress ondervonden een slechtere algemene psychische gezondheid te hebben, met meer kans op psychose en schizofrenie.
En het blijft niet alleen bij psychische aandoeningen, melden de onderzoekers uit Maastricht. Early Life Stress is ook gerelateerd aan lichamelijke ziekten zoals longziekten, hart- en vaatziekten, diabetes, overgewicht en reumatische aandoeningen. Ook is er een relatie met irritable bowel syndroom (prikkelbare darm syndroom), astma en longkanker. Tot slot hebben kinderen met een vroege historie van stress een grotere kans op een lagere opleiding, laaggewaardeerd werk, een laag gevoel van welbevinden, weinig tevredenheid met het leven, betrokkenheid bij geweld, ziekenhuisopnames en chronische ziekten. Daarnaast is 11,9% binge drinker, 13,6% heeft slechte voeding, 22,7% rookt, 52% gebruikt regelmatig geweld, 58,7% gebruikt heroïne/cocaïne en heeft 37,6% een onbedoelde tienerzwangerschap gehad. Daarnaast zorgt stress op zeer jonge leeftijd voor problemen met de hersenontwikkeling, moleculaire veroudering, epigenetische veranderingen en veranderingen in het immuunsysteem.
Meer informatie
Naar boven
